Το Εθνικό Κέντρο Τεκμηρίωσης (EKT) συμμετείχε στο 6ο Ευρωπαϊκό Συνέδριο για τις Ερευνητικές Υποδομές (ECRI 2010) που διοργάνωσε η Ισπανική Προεδρία, σε συνεργασία με το Υπουργείο Επιστήμης και Καινοτομίας, την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και το Barcelona Supercomputing Center, στη Βαρκελώνη, στις 23-24 Μαρτίου. Το ΕΚΤ συμμετείχε στην εκδήλωση ως συντονιστής του EuroRIsNET, του Ευρωπαϊκού Δικτύου των Εθνικών Σημείων Επαφής για το πρόγραμμα 'Ερευνητικές Υποδομές' (7ο Πρόγραμμα Πλαίσιο για την Έρευνα της ΕΕ). Το ΕuroRIsNET διέθετε περίπτερο για την ενημέρωση των παρευρισκομένων για τις δράσεις του Δικτύου, και την προώθηση του προγράμματος «Ερευνητικές Υποδομές» και των ιστοριών επιτυχίας του.
Στο συνέδριο συμμετείχαν περίπου 600 εκπρόσωποι ερευνητικών οργανισμών, του ακαδημαϊκού τομέα και της βιομηχανίας, που δραστηριοποιούνται στον τομέα των Ερευνητικών Υποδομών, καθώς και εκπρόσωποι φορέων άσκησης πολιτικής κ.ά. Συζητήθηκαν θέματα σχετικά με την Ευρωπαϊκή Στρατηγική και τις Προτεραιότητες για τις Ερευνητικές Υποδομές, τις Ηλεκτρονικές Υποδομές για την Επιστήμη, θέματα διοικητικής και οικονομικής διαχείρισης υφιστάμενων και μελλοντικών Ερευνητικών Υποδομών, πολιτικές λήψης αποφάσεων, κ.λπ.
Κατά την έναρξη της εκδήλωσης, η υπουργός Επιστήμης και Καινοτομίας της Ισπανίας Cristina Garmendia αναφέρθηκε στον ορθολογικό σχεδιασμό και την αποτελεσματικότητα των ευρωπαϊκών Ερευνητικών Υποδομών, αλλά και τη σύνδεσή τους με την αριστεία, την περιφερειακή ισορροπία και προκλήσεις όπως η γήρανση του πληθυσμού, οι ασθένειες, ο εφοδιασμός τροφίμων και η κλιματική αλλαγή.
Οι Ερευνητικές Υποδομές αποτελούν όχημα για την οικονομική ανάπτυξη των χωρών και ενισχύουν την ανταγωνιστικότητα, ακόμη και σε συνθήκες κρίσης. Διαμορφώνουν τη νέα απαιτητική 'βιομηχανία της επιστήμης', δηλαδή νέους καινοτόμους τομείς που παράγουν κέρδος και θέσεις εργασίας. Ως προϊόν συλλογικής προσπάθειας, οι Υποδομές είναι διαθέσιμες σε όλους τους Ευρωπαίους πολίτες, ενώ η ανάπτυξη και αξιοποίησή τους προϋποθέτει την πλήρη κινητικότητα της ερευνητικής κοινότητας.
Κατά τη διάρκεια των παρουσιάσεων, υπογραμμίστηκε η ανάγκη αξιολόγησης και μακροχρόνιας χρηματοδότησης των Υποδομών, τόσο για την κατασκευή όσο και για τη λειτουργία τους. Καθοριστική σημασία έχει η Ευρωπαϊκή Στρατηγική, η ενεργή συμμετοχή της βιομηχανίας και της επιστημονικής κοινότητας, καθώς και η δέσμευση των κρατών σε εθνικό επίπεδο. Το ESFRI (European Strategy Forum on Research Infrastructures) έχει διαμορφώσει τον οδικό χάρτη για τις Ερευνητικές Υποδομές (44 έργα) και συνεχίζει να λειτουργεί ως 'γέφυρα' μεταξύ των κρατών μελών και της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Ιδιαίτερη έμφαση δόθηκε στην καθιέρωση σαφών κριτηρίων προτεραιότητας για τη χωροθέτηση και τη χρήση των Υποδομών. Προβλέπεται, δε, πως έως το 2014 οι επενδύσεις για την κατασκευή Ερευνητικών Υποδομών θα ανέλθουν σε 20 δισ. ευρώ και για τη λειτουργία τους σε 2 δισ. ευρώ.
Τέλος, στο πλαίσιο του Συνεδρίου, στις 22 Μαρτίου, εγκαινιάστηκε η Ερευνητική Υποδομή 'ALBA Synchrotron Light Facility' που βρίσκεται στην περιοχή Cerdanyola de Valles, κοντά στη Βαρκελώνη. Πρόκειται για ένα σύγχροτρο τρίτης γενιάς με μεγάλο εύρος διεπιστημονικών εφαρμογών, που αποτελεί πρόκληση για τους ερευνητές πολλών επιστημονικών περιοχών. Η υποδομή μπορεί να αξιοποιηθεί από το επιστημονικό δυναμικό της Νότιας Ευρώπης και είναι ανοικτή σε αιτήσεις χρηστών όλων των ερευνητικών περιοχών (θα λειτουργήσει από τον Ιανουάριο 2011). Ειδική επιτροπή θα εκχωρήσει χρόνο ακτινοβολίας στις πιο σημαντικές/ενδιαφέρουσες προτάσεις.
Τα συμπεράσματα του Συνεδρίου, τα οποία είναι διαθέσιμα στον δικτυακό τόπο της εκδήλωσης (www.ecri2010.es), θα προωθηθούν στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο των Υπουργών Ανταγωνιστικότητας τον προσεχή Μάιο.
Σημειώνεται ότι το Εθνικό Κέντρο Τεκμηρίωσης είναι αναπληρωματικό Εθνικό Σημείο Επαφής για το πρόγραμμα 'Ερευνητικές Υποδομές' του 7ου ΠΠ. Επιπλέον το ΕΚΤ είναι συντονιστής του δικτύου EuroRIsNet (www.euroris-net.eu) που λειτουργεί ως συντονιστικός μηχανισμός για τη συνεργασία μεταξύ των Εθνικών Σημείων Επαφής για τις Ευρωπαϊκές Ερευνητικές Υποδομές. Πρόκειται για ένα δίκτυο μεταξύ 35 εταίρων από τα κράτη-μέλη της ΕΕ, τις Συνδεδεμένες Χώρες, τη Ρωσία, τον Καναδά και τη Νότια Αφρική. Χρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, μέσω του 7ου Προγράμματος Πλαίσιο. Βασικός σκοπός του έργου είναι να φέρει τις ευρωπαϊκές Ερευνητικές Υποδομές στο επίκεντρο του Ευρωπαϊκού Χώρου Έρευνας, μέσω διάφορων συντονιστικών δράσεων και υπηρεσιών που προσφέρει στα Εθνικά Σημεία Επαφής. Επίσης προβάλλει τον σημαντικό ρόλο των Ερευνητικών Υποδομών στην ενίσχυση της ευρωπαϊκής αριστείας στην έρευνα και στην ενδυνάμωση της ευρωπαϊκής βιομηχανίας.
Στο πλαίσιο λειτουργίας του Δικτύου, το ΕΚΤ διατηρεί τον δικτυακό κόμβο του EuroRIsNET και αναπτύσσει εξειδικευμένες υπηρεσίες πληροφόρησης και υποστήριξης (όπως: ηλεκτρονικό περιοδικό για το πρόγραμμα Ερευνητικές Υποδομές, πρόσβαση σε δομημένη λίστα έργων Ερευνητικών Υποδομών και ενιαίο περιβάλλον ηλεκτρονικής εξυπηρέτησης ερωτημάτων για το πρόγραμμα, για τα μέλη του δικτύου). Παράλληλα, συμμετέχει σε πλήθος εθνικών και διεθνών ενημερωτικών εκδηλώσεων και συναντήσεων εργασίας για το Πρόγραμμα.