Την πεποίθηση ότι η αξιοποίηση των νέων τεχνολογιών, και ειδικότερα η διάθεση φθηνών φορητών υπολογιστών στα παιδιά των αναπτυσσόμενων χωρών, μπορεί να συμβάλει δραστικά στη βελτίωση του βιοτικού επιπέδου και σε ένα κόσμο με λιγότερες ανισότητες εξέφρασε ο διακεκριμένος καθηγητής και ιδρυτής του Media Lab του Τεχνολογικού Ινστιτούτου Μασαχουσέτης (ΜΙΤ) Νίκολας Νεγκροπόντε, σε εκδήλωση που πραγματοποιήθηκε στις 16 Μαρτίου 2007, στο Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών στην Αθήνα.
Μιλώντας σε ανοικτή εκδήλωση που διοργάνωσε προς τιμήν του το Εθνικό Συμβούλιο Έρευνας και Τεχνολογίας, ο ελληνικής καταγωγής Ν. Νεγκροπόντε παρουσίασε τις δράσεις και τις πρωτοβουλίες του μη κερδοσκοπικού ιδρύματος One Laptop Per Child (ένας υπολογιστής για κάθε παιδί) του οποίου είναι πρόεδρος. Επικέντρωσε δε την ομιλία του στα προβλήματα αλλά και τις προκλήσεις που αντιμετωπίζει αυτή η φιλόδοξη προσπάθεια για τη δημιουργία και διάθεση ενός φθηνού αλλά ισχυρού φορητού υπολογιστή, με τιμή της τάξης των 100 δολαρίων, ο οποίος θα ανταποκρίνεται στις ανάγκες των παιδιών των αναπτυσσόμενων χωρών. Μετά τη διάλεξη ο Ν. Νεγκροπόντε συναντήθηκε με τον πρωθυπουργό Κώστα Καραμανλή και συζήτησαν θέματα ψηφιακής στρατηγικής και εισαγωγής νέων τεχνολογιών στα σχολεία.
Όπως επισήμανε στην ομιλία του ο Ν. Νεγκροπόντε - του οποίου το βιβλίο 'Being Digital' έχει μεταφραστεί σε περισσότερες από 40 γλώσσες, ανοίγοντας πριν από 12 χρόνια το δρόμο για την Κοινωνία της Πληροφορίας - η προσπάθεια για έναν υπολογιστή για κάθε παιδί είναι ανθρωπιστικού χαρακτήρα και μη κερδοσκοπική.
Δήλωσε δε χαρακτηριστικά: 'Προβληματίζομαι πάρα πολύ που ακόμη περισσότερα από 500.000 παιδιά σε όλο τον κόσμο δεν έχουν ηλεκτρικό ρεύμα, ζουν σε υπαίθριες περιοχές και δεν έχουν καν ένα σχολείο και κάνουν μάθημα κάτω από ένα δέντρο. Ο δάσκαλος πότε έρχεται και πότε δεν έρχεται, μπορεί να έχει τα προσόντα ή να μην τα έχει. Η κατάσταση είναι τέτοια που το 40% των παιδιών του κόσμου έχουν μια άθλια αντιμετώπιση ως προς την Παιδεία. Δεδομένου όμως ότι απαιτούνται πολλά χρόνια, πάνω από μια 20ετία, για να υπάρξουν σχολεία με δασκάλους, διερωτηθήκαμε εάν μπορούμε να κάνουμε κάτι πιο άμεσα, μέσα σε μια δεκαετία. Να μπορέσουμε να δώσουμε στα παιδιά στις πιο απομακρυσμένες περιοχές του κόσμου διασυνδεδεμένους φορητούς υπολογιστές.'
Βασικά χαρακτηριστικά του φθηνού φορητού υπολογιστή είναι το μικρό του μέγεθος (στις διαστάσεις ενός βιβλίου) και βάρος (περίπου ένα κιλό), αλλά και οι καινοτομίες που προσφέρει, όπως η υψηλή ποιοτική ανάλυση της οθόνης του που μπορεί να λειτουργεί σε συνθήκες άπλετου φωτισμού, η δυνατότητα αυτόματης ασύρματης δικτύωσης ώστε να επικοινωνεί με άλλους όμοιους υπολογιστές και το Διαδίκτυο, η κατανάλωση χαμηλής ενέργειας (μόλις το ένα δέκατο της ενέργειας ενός μέσου υπολογιστή), τα οικολογικά υλικά του αλλά και το εύχρηστο λογισμικό του, ανοικτού κώδικα, με εφαρμογές που διεγείρουν την επιθυμία για μάθηση και διευκολύνουν την εξοικείωση με την ψηφιακή τεχνολογία. Επίσης, η ενσωματωμένη κάμερα και το μικρόφωνο τού επιτρέπουν να λειτουργεί και ως σταθμός τηλεδιάσκεψης.
Ο υπολογιστής, γνωστός και ως 'laptop των 100 δολαρίων' θα διατίθεται αποκλειστικά και απευθείας στα σχολεία μέσω κυβερνητικών πρωτοβουλιών. Η τιμή του για το 2007 ανέρχεται στα 150 ευρώ, και αναμένεται να πέσει στα 100 δολάρια μέχρι το τέλος του 2008, ενώ στόχος είναι τα 50 ευρώ μέχρι το 2010. Η χαμηλή τιμή οφείλεται σε μεγάλο βαθμό στη μαζικότητα της παραγωγής, ενώ σχετίζεται και με τις τιμές των υλικών που χρησιμοποιούνται (π.χ. νικέλιο και κοβάλτιο).
Όπως δήλωσε ο Ν. Νεγκροπόντε, οι χώρες οι οποίες έχουν συμφωνήσει για διανομή του υπολογιστή είναι: Αργεντινή, Βραζιλία, Λιβύη, Νιγηρία, Πακιστάν, Παλαιστίνη, Ρουάντα, Ταϊλάνδη, Ουρουγουάη. Παράλληλα γίνονται συζητήσεις με Μεξικό, Ρουμανία, Αιθιοπία, Αγκόλα, Τουρκία και τα κράτη της Κεντρικής Αμερικής.
Οι πρώτες χώρες που θα διανείμουν τους μαθητικούς υπολογιστές στη Νότια Αμερική και την Αφρική, προβλέπεται να τους παραλάβουν φέτος το καλοκαίρι, σε μεγάλες ποσότητες ώστε να φτάσουν μαζικά στα χέρια των παιδιών. Επίσης, σε δοκιμαστικό επίπεδο θα διατεθούν σε μερικές χιλιάδες μαθητές στην Ελλάδα, την Κύπρο και σε άλλες ανεπτυγμένες χώρες. Η κάθε χώρα χρησιμοποιεί λογισμικό και εκπαιδευτικό περιεχόμενο προσαρμοσμένο στο δικό της εκπαιδευτικό σύστημα.
Παρουσίαση του Ελληνικού Μαθητικού Υπολογιστή
Λίγες ημέρες μετά την εκδήλωση στο ΕΙΕ, πραγματοποιήθηκε η παρουσίαση και επίδειξη του Ελληνικού Μαθητικού Υπολογιστή, σε εκδήλωση που διοργανώθηκε στις 22 Μαρτίου στο Πολιτιστικό και Συνεδριακό Κέντρο ΔΑΪΣ στην Αθήνα, από την Επιτροπή Πρωτοβουλίας για την ελληνοποίηση και προώθηση του Μαθητικού Υπολογιστή στην Ελλάδα.
Ο κ. Θεόδωρος Καρούνος, ερευνητής στο ΕΜΠ και συντονιστής της Επιτροπής, παρουσίασε τις κύριες δράσεις της ελληνικής πρωτοβουλίας, η οποία τελεί υπό την αιγίδα της Ειδικής Γραμματείας Ψηφιακού Σχεδιασμού του Υπουργείου Οικονομίας και Οικονομικών.
Στην πρωτοβουλία συμμετέχουν περισσότεροι από 500 εθελοντές, από τους οποίους περίπου οι μισοί είναι εκπαιδευτικοί, ενώ οι υπόλοιποι είναι προγραμματιστές και μεταφραστές και ανήκουν στην κοινότητα του Ελεύθερου Λογισμικού.
Ο κ. Γιάννης Λάριος, σύμβουλος του Ειδικού Γραμματέα Ψηφιακού Σχεδιασμού, παρουσίασε το σχέδιο εφαρμογής της χρήσης του μαθητικού υπολογιστή στην Ελληνική Πρωτοβάθμια και Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση, το οποίο θα υλοποιηθεί με συνεργασία των Υπουργείων Εθνικής Παιδείας και Θρησκευμάτων και Οικονομίας και Οικονομικών. Σε πρώτη φάση σχεδιάζεται να διατεθούν πιλοτικά περίπου 15.000 υπολογιστές σε σχολεία της Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης. Στόχος είναι ο μαθητικός υπολογιστής να καλύπτει τους μαθητές του Δημοτικού και των δύο πρώτων τάξεων του Γυμνασίου.
Τα προγράμματα που χρησιμοποιούνται στο μαθητικό υπολογιστή είναι καινοτόμα, καθώς είναι σχεδιασμένα ειδικά για χρήση από παιδιά και δεν αποτελούν απλοποιημένες εκδόσεις συμβατικών προγραμμάτων. Βασική αρχή σχεδιασμού αποτελεί η έννοια της συνεργασίας μεταξύ των παιδιών, και για αυτό όλες οι δραστηριότητες μπορούν να εκτελούνται και συνεργατικά. Ο υπολογιστής χρησιμοποιεί αποκλειστικά Ελεύθερο Λογισμικό και Λογισμικό Ανοιχτού Κώδικα (ΕΛ/ΛΑΚ).
Κατά την παρουσίαση πραγματοποιήθηκαν επιδείξεις του υπολογιστή και των εκπαιδευτικών δραστηριοτήτων του, με τη συμμετοχή παιδιών που δήλωσαν ενθουσιασμένα, ενώ ανακοινώθηκε η μελλοντική διοργάνωση διαγωνισμού για την ανάπτυξη εκπαιδευτικού περιεχομένου, με τα πρώτα βραβεία να είναι Μαθητικοί Υπολογιστές.