Ενόψει του διεθνούς συνέδριου WIRE 2014 (Week of Innovative Regions in Europe 2014 ) που πραγματοποιείται στην Αθήνα τον Ιούνιο, το Εθνικό Κέντρο Τεκμηρίωσης δημοσιεύει 8 αποκλειστικές συνεντεύξεις με εξέχοντες ομιλητές (Pre-Conference Interview Series). Οκτώ προσωπικότητες από τον χώρο της έρευνας, της καινοτομίας, της οικονομίας και των επιχειρήσεων μάς μίλησαν για τα κεντρικά θέματα που θα απασχολήσουν το συνέδριο: τα νέα ευρωπαϊκά χρηματοδοτικά προγράμματα και τη νέα ευρωπαϊκή Πολιτική Συνοχής, την καινοτομία στις Περιφέρειες, τα ανοικτά δεδομένα και την περιφερειακή συνεργασία.
Tο Διεθνές Συνέδριο 'Week of Innovative Regions in Europe 2014' (WIRE V), το σημαντικότερο ευρωπαϊκό forum διαλόγου για Περιφερειακές Στρατηγικές, Καινοτομία & Ανάπτυξη, διοργανώνεται αυτή τη χρονιά στην Αθήνα (12 και 13 Ιουνίου, Αίγλη Ζαππείου) από το Εθνικό Κέντρο Τεκμηρίωσης (ΕΚΤ) και την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, σε συνεργασία με τη Γενική Γραμματεία Έρευνας και Τεχνολογίας, στο πλαίσιο της Ελληνικής Προεδρίας του Συμβουλίου της ΕΕ.
Στο πλαίσιο των εργασιών για την προετοιμασία του συνεδρίου ήρθαμε σε επαφή με μερικούς από τους κεντρικούς ομιλητές στο WIRE2014 και τους ζητήσαμε να μας μιλήσουν για τα θέματα που θα απασχολήσουν τη χάραξη ευρωπαϊκής πολιτικής για τις Περιφέρειες την προγραμματική περίοδο 2014-2020. Στις συνεντεύξεις τους αναδεικνύουν την περιφερειακή διάσταση της καινοτομίας, την ανάγκη για συνέργειες μεταξύ έρευνας, καινοτομίας και βιομηχανίας, τη σημασία μιας οικονομίας της γνώσης που βασίζεται στην αξιοποίηση ανοικτών δεδομένων, καθώς και τον ρόλο των δεικτών Έρευνας & Ανάπτυξης στον σχεδιασμό περιφερειακής πολιτικής.
Για τον Richard Tuffs, διευθυντή του ERRIN (European Regions Research and Innovation Network), η καινοτομία αποκτά μία καινούργια διάσταση στη νέα πολιτική συνοχής της ΕΕ για την περίοδο 2014-2020: ξεκινάει από τις Περιφέρειες και οι πολίτες συμμετέχουν σε αυτή. 'Η περιφερειακή διάσταση της καινοτομίας γίνεται ολοένα και πιο σημαντική για δύο λόγους. Τώρα πλέον αντιλαμβανόμαστε την καινοτομία ως συστημική. Έπειτα, αναγνωρίζουμε ότι η καινοτομία μπορεί να υποστηριχτεί από ένα οικοσύστημα με τρείς άξονες: βιομηχανία, έρευνα και περιφερειακές στρατηγικές υποστηριζόμενες από συνεργίες με τα ευρωπαϊκά διαθρωτικά ταμεία, τον Ορίζοντα 2020 και άλλα ευρωπαϊκά εργαλεία χρηματοδότησης'.
Προϋπόθεση για αποτελεσματικές συνεργίες αποτελεί η αύξηση της χρηματοδότησης στην έρευνα και καινοτομία τονίζει ο Δρ Δ. Κορπάκης, Προϊστάμενος του Τμήματος για την Περιφερειακή Διάσταση της Καινοτομίας στη Γενική Διεύθυνση Έρευνας και Καινοτομίας της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Ο Δρ Δ. Κορπάκης εξηγεί πώς οι περιφέρειες μπορούν να αξιοποιήσουν με βέλτιστο τρόπο τη χρηματοδότηση από τον Ορίζοντα 2020 καθώς και πώς θα μπορούσε να επιτευχθεί η διεύρυνση της συμμετοχής στο χρηματοδοτικό πρόγραμμα.
Στις Στρατηγικές Ευφυούς Εξειδίκευσης -στρατηγικές με τις οποίες οι περιφέρειες αξιοποιούν τα δυνατά τους σημεία, τα ανταγωνιστικά τους πλεονεκτήματά της και τη δυναμική για αριστεία- επικεντρώνεται ο καθηγητής Rafael Rodriguez, από το Ισπανικό Εθνικό Συμβούλιο για την Έρευνα, υποδεικνύοντας τα βασικά στοιχεία μίας επιτυχημένης στρατηγικής για την καινοτομία που βασίζεται στην αξιοποίηση της γνώσης.
Η οικονομία της γνώσης και η αξιοποίηση των ανοικτών δεδομένων απασχολεί τον Κ. Κοκκινοπλίτη, Σύμβουλο Έρευνας και Στρατηγικής για την Καινοτομία, ο οποίος αναφερόμενος στην ελληνική πραγματικότητα προτείνει τρόπους για να οδηγηθούμε στην ανάπτυξη και την καινοτομία μέσα από την αξιοποίηση ανοικτών δεδομένων: 'Στην Ευρώπη, το άμεσο όφελος από την αξιοποίηση ανοικτών δεδομένων εκτιμάται σε 32 δισ. ευρώ το 2010, ωστόσο, στην Ελλάδα παραμελούμε τη σημασία της διάθεσης πολύτιμων δεδομένων και δεν έχουμε προχωρήσει στη δημιουργία του κατάλληλου θεσμικού περιβάλλοντος για τη λειτουργία επιχειρηματικών μοντέλων διάθεσης και αξιοποίησης δεδομένων. Θα μπορούσαμε να ξεκινήσουμε με γεωχωρικά, μετεωρολογικά ή και περιβαλλοντολογικά δεδομένα...'.
Ο Γιάννης Στοΐτσης, ιδρυτής της Agro-Know, υποστηρίζει ότι η εταιρεία είναι η μοναδική στην Ελλάδα που χρησιμοποιεί ανοικτά εκπαιδευτικά και επιστημονικά δεδομένα για να αναπτύξει υπηρεσίες και πιστεύει ότι στα νέα ανοικτά μοντέλα διαχείρισης δεδομένων θα πρέπει να εμπλακούν παράγοντες τόσο σε τοπικό, εθνικό και παγκόσμιο επίπεδο.
Σε ένα άλλο είδος δεδομένων, απαραίτητο κομμάτι της οικονομίας της γνώσης, αναφέρεται ο Δρ Dirk Pilat, αναπληρωτής διευθυντής στη Διεύθυνση Επιστήμης, Τεχνολογίας και Βιομηχανίας του ΟΟΣΑ, ο οποίος υπογραμμίζει τη σημασία των δεικτών έρευνας, ανάπτυξης και καινοτομίας στη διαμόρφωση βιώσιμων περιφερειακών πολιτικών.
Σύμφωνα με επίσημα στοιχεία της EUROSTAT, μέσα στο 2009 από τις 226 περιφέρειες της Ευρώπης μόνο 35 επένδυσαν στην Έρευνα και Καινοτομία πάνω από το 3% του ΑΕΠ τους. Ο Δρ Δ. Κορπάκης διαβεβαιώνει ότι ο Ορίζοντας 2020 θα καταπολεμήσει τις διευρυνόμενες ανισότητες στην Καινοτομία που χαρακτηρίζουν τις Περιφέρειες στην Ευρώπη, προωθώντας μία νέα οπτική της καινοτομίας, η οποία προσανατολίζεται στην αγορά.
Ο Hugo Ηollander, οικονομολόγος στο Πανεπιστήμιο 'United Nations University - Maastricht Economic and Social Research Institute on Innovation and Technology' (UNU-MERIT) αναγνωρίζει ότι χρειάζεται να διερευνήσουμε περισσότερο γιατί κάποιες πολιτικές για την καινοτομία αποτυγχάνουν και γιατί αυτό συμβαίνει στις χώρες που είναι πιο πίσω στην καινοτομία. Ωστόσο, προτείνει τρόπους που θα βοηθήσουν τις λιγότερο ανεπτυγμένες περιφέρειες να καινοτομήσουν, τονίζοντας: 'Αν οι Περιφέρειες θέλουν να βελτιώσουν την απόδοση τους στην Καινοτομία, οι Στρατηγικές Ευφυούς Εξειδίκευσης (RIS3) δείχνουν ξεκάθαρα ότι πρέπει να υποστηρίξουν περισσότερο την επιχειρηματική δραστηριότητα. Οι κυβερνήσεις και αρχές πρέπει να δημιουργήσουν ένα περιβάλλον φιλικό στις επιχειρήσεις'.
Απαραίτητο δομικό στοιχείο σε αυτή τη διαδικασία είναι η περιφερειακή συνεργασία και η ανταλλαγή γνώσης, πρακτικών και εμπειριών μεταξύ των περιφερειών. Ο Nicolas Singer, συντονιστής στο INTERREG IVC, πρόγραμμα χρηματοδότησης για την προώθηση της συνεργασίας στις Περιφέρειες της Ευρώπης, υπογραμμίζει τη σημασία της δικτύωσης στις Περιφέρειες και εξηγεί πώς το INTERREG IVC, θα υποστηρίξει την περιφερειακή συνεργασία μέσα στην προγραμματική περίοδο 2014-2020.
Η σειρά των συνεντεύξεων (Pre- Conference Interview Series) δημοσιεύεται ήδη στον δικτυακό τόπο του συνεδρίου (www.wire2014eu), ενώ, μόλις ολοκληρωθούν, θα μπορεί κανείς να τις διαβάσει και σε ειδικό αφιέρωμα στο Περιοδικό 'Καινοτομία, Έρευνα και Τεχνολογία' που εκδίδει το Εθνικό Κέντρο Τεκμηρίωσης. Μαζί με τις αποκλειστικές συνεντεύξεις που προσφέρουν ένα πολύτιμο υλικό για να μας προετοιμάσουν για αυτά που θα ακούσουμε στο συνέδριο, στο www.wire2014eu μπορεί κανείς να αναζητήσει επιπρόσθετες πληροφορίες σχετικά με τους ομιλητές, τα βιογραφικά τους, το πρόγραμμα του συνεδρίου και τη θεματολογία, αλλά και να ακολουθήσει το συνέδριο στα κοινωνικά δίκτυα.