59 ερευνητές στην Ευρώπη θα έχουν τώρα την ευκαιρία να μετατρέψουν τις εφευρέσεις τους σε βιώσιμα προϊόντα με τις επιχορηγήσεις του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Έρευνας (ERC) για την 'Aπόδειξη του εφικτού μιας ιδέας' ('Proof of Concept' Grant). Οι επιχορηγήσεις αυτές, ύψους έως και 150.000 ευρώ, θα δώσουν τη δυνατότητα σε επιλεγμένους ερευνητές του ERC να δημιουργήσουν νεοφυείς επιχειρήσεις, να κατοχυρώσουν δικαιώματα διανοητικής ιδιοκτησίας για τις εφευρέσεις τους ή να διερευνήσουν άλλους τρόπους για να δοκιμάσουν τις ιδέες τους στην αγορά.
Μεταξύ των επαναστατικών ιδεών συγκαταλέγονται καινοτομίες, όπως η διάγνωση του καρκίνου του μαστού με μια απλή αιματολογική εξέταση, ένα σύστημα παρακολούθησης των δασών που βοηθά στην πρόληψη της παράνομης αποψίλωσής τους και τεχνητές φλέβες εμπνευσμένες από θαλάσσιους σπόγγους.
Από την Ελλάδα επιλέχθηκε να επιχορηγηθεί ο Πέτρος Ρακιτζής, Καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Κρήτης και ερευνητής στο Ινστιτούτο Τεχνολογίας και Έρευνας (ΙΤΕ) για την ιδέα του με τίτλο CHIRALSENSE. Πρόκειται για τη βελτίωση με την χρήση πολωσιμετρίας της ευαισθησίας και της χρονικής κατανομής της ανίχνευσης της χειρομορφίας (ιδιότητα δύο μορίων να είναι εναντιόμορφα, δηλαδή να μην μπορούν να ταυτιστούν με την κατοπτρική τους εικόνα). Η μέθοδος προβλέπεται να χρησιμοποιηθεί σε πολλούς τομείς της χημείας από τη στερεοχημεία, την οργανική χημεία και τη φυσικοχημεία μέχρι τη βιοχημεία, την υπερμοριακή χημεία και τη φαρμακολογία.
Ο Eπίτροπος Έρευνας, Επιστήμης και Καινοτομίας, Carlos Moedas, τόνισε ότι, ενώ στην Ευρώπη διεξάγεται παγκοσμίου φήμης έρευνα, μικρό μόνο μέρος της καταλήγει στην παραγωγή πρωτοπόρων προϊόντων και υπηρεσιών που να μπορούν να διατεθούν στην αγορά. Χάρη στις επιχορηγήσεις του ERC για την 'Aπόδειξη του εφικτού μιας ιδέας', ορισμένοι από τους κορυφαίους Eυρωπαίους ερευνητές θα μπορέσουν να ανταγωνιστούν τις καλύτερες καινοτομίες της αγοράς.
Οι 59 επιχορηγήσεις που ανακοινώθηκαν πρόσφατα αποτελούν μέρος του δεύτερου γύρου του διαγωνισμού του ERC για την 'Απόδειξη του εφικτού μιας ιδέας'. Ο προβλεπόμενος συνολικός προϋπολογισμός για τη συγκεκριμένη πρόσκληση ανέρχεται σε 20 εκατ. ευρώ. Υποβλήθηκαν συνολικά 442 αιτήσεις, δηλαδή κατά 51% περισσότερες από τον προηγούμενο διαγωνισμό.Σε αυτό το δεύτερο στάδιο της πρόσκλησης, θα δοθούν επιχορηγήσεις σε ερευνητές από 15 χώρες του ευρωπαϊκού χώρου έρευνας.
Το πρόγραμμα χρηματοδότησης για την 'Aπόδειξη του εφικτού μιας ιδέας' θεσπίστηκε το 2011 ως συμπληρωματική χρηματοδότηση για ερευνητές του ERC, με σκοπό να συμβάλει στην τόνωση της καινοτομίας. Κάθε επιχορήγηση μπορεί να ανέλθει στα 150.000 ευρώ, ενώ η πρόσκληση απευθύνεται σε όλους τους ερευνητές που λαμβάνουν ή λάμβαναν μέχρι προσφάτως επιχορήγηση του ERC. Η χρηματοδότηση διαρκεί έως και 18 μήνες ανά έργο. Αυτή τη στιγμή είναι ανοικτή η επόμενη πρόσκληση υποβολής προτάσεων για την 'Aπόδειξη του εφικτού μιας ιδέας' (2015). Οι καταληκτικές ημερομηνίες για τους επόμενους γύρους χρηματοδότησης είναι 28 Μαΐου και 1 Οκτωβρίου 2015. Σύμφωνα με τους νέους κανόνες, οι δικαιούχοι επιχορήγησης του ERC μπορούν να υποβάλουν αίτηση μόνο για έναν από τους τρεις γύρους της παρούσας πρόσκλησης.
Σημειώνεται ότι το Εθνικό Κέντρο Τεκμηρίωσης λειτουργεί ως Εθνικό Σημείο Επαφής για το πρόγραμμα του ERC στον Ορίζοντα 2020, το νέο χρηματοδοτικό πλαίσιο για την Έρευνα και Καινοτομία στην ΕΕ την περίοδο 2014-2020. Στις υπηρεσίες του ΕΚΤ ως Εθνικό Σημείο Επαφής περιλαμβάνεται και η καταγραφή της εθνικής συμμετοχής και έκδοση στατιστικών στοιχείων και δεικτών απόδοσης.
Οι ειδικές εκθέσεις και μελέτες που εκδίδει το ΕΚΤ παρουσιάζουν αναλύσεις βασισμένες σε δείκτες που αφορούν σημαντικές πλευρές της ελληνικής ερευνητικής δραστηριότητας και των αποτελεσμάτων της. Συγκεκριμένα, η πρόσφατη έκδοση '7 years of excellence in the European Research Area 2007-2013: the case of Greece'παρουσιάζει την ελληνική συμμετοχή στο Ειδικό Πρόγραμμα 'Ιδέες' που υλοποιήθηκε από το ΕRC στο πλαίσιο του 7ου Προγράμματος Πλαισίου για την περίοδο 2007-2013. Η έκδοση επικαιροποιεί την προηγούμενη σχετική έκδοση του Εθνικού Κέντρου Τεκμηρίωσης '5 years of excellence in the European Research Area 2007-2011: the case of Greece' και εντάσσεται στη σειρά εκδόσεων (Intelligence Reports). Αξίζει να σημειωθεί ότι, όπως προκύπτει από τη μελέτη του ΕΚΤ, η Κρήτη είναι η δεύτερη σε κατάταξη περιφέρεια σχετικά με τη συμμετοχή στο πρόγραμμα του ERC, με 7 Starting και 3 Advanced Grants, κατανεμημένες σε 3 διαφορετικούς φορείς σε 3 πόλεις.