Κοινές πολιτικές ανάπτυξης της Ανοικτής Πρόσβασης στη γνώση στις χώρες της Νότιας Ευρώπης, δημιουργία εθνικών ομάδων εργασίας, και πρωτοβουλίες για την προαγωγή της Ανοικτής Πρόσβασης σε όλα τα εμπλεκόμενα μέρη, είναι τα βασικά σημεία της Διακήρυξης για την Ανοικτή Πρόσβαση που υπογράφτηκε σε σχετικό σεμινάριο που διοργανώθηκε στο πλαίσιο της Ισπανικής προεδρίας της ΕΕ. Στο σεμινάριο συμμετείχαν εκπρόσωποι από την Ελλάδα, την Τουρκία, την Ιταλία, τη Γαλλία, την Πορτογαλία και την Ισπανία. Στην ελληνική αποστολή συμμετείχε και το Εθνικό Κέντρο Τεκμηρίωσης (ΕΚΤ).
Το διήμερο σεμινάριο για τις πολιτικές ανάπτυξης της Ανοικτής Πρόσβασης στη γνώση στις χώρες της Νότιας Ευρώπης διοργάνωσε στη Γρανάδα της Ισπανίας, στις 12-14 Mαΐου, ο Ισπανικός Οργανισμός για την Έρευνα και την Τεχνολογία (FECYT). Κάθε χώρα συμμετείχε με εκπροσώπους όλων των άμεσα εμπλεκομένων στην Ανοικτή Πρόσβαση, δηλαδή φορείς χάραξης και χρηματοδότησης της έρευνας, εκδότες, βιβλιοθήκες, ερευνητές κ.ά.
Με στόχο την ανάπτυξη κοινών πολιτικών για την Ανοικτή Πρόσβαση στις χώρες της Νότιας Ευρώπης, συζητήθηκαν τα σύγχρονα ζητήματα που επηρεάζουν την Ανοικτή Πρόσβαση, οι απαιτήσεις των εμπλεκομένων μερών (stakeholders), καλές πρακτικές, υπάρχουσες πολιτικές και άλλα σημαντικά θέματα. Επίσης, παρουσιάστηκαν οι εκθέσεις για την πρόοδο της Ανοικτής Πρόσβασης στις χώρες της Νότιας Ευρώπης κατά το 2009, οι οποίες συντάχθηκαν για λογαριασμό του Συνδέσμου Βιβλιοθηκών της Νότιας Ευρώπης (SELL) και επάνω στις οποίες βασίστηκαν οι εργασίες του σεμιναρίου. Την ελληνική έκθεση για την Ανοικτή Πρόσβαση συνέταξε, για λογαριασμό του Συνδέσμου Ελληνικών Ακαδημαϊκών Βιβλιοθηκών, η Βιβλιοθήκη & Κέντρο Πληροφόρησης του Πανεπιστημίου Πατρών.
Με το πέρας του σεμιναρίου, οι συμμετέχοντες συμφώνησαν σε ένα κείμενο διακήρυξης για την Ανοικτή Πρόσβαση, τη 'Διακήρυξη της Αλάμπρα' (The Alhambra Declaration on Open Access), η οποία περιλαμβάνει συστάσεις για την ανάπτυξη πολιτικών για την Ανοικτή Πρόσβαση στις χώρες της Νότιας Ευρώπης. Περιλαμβάνει, επίσης, ένα σχέδιο δράσης για την ανάπτυξη της Ανοικτής Πρόσβασης, με δράσεις σχετικές με τη δημοσιοποίηση της διακήρυξης και των εθνικών εκθέσεων για την Ανοικτή Πρόσβαση, τη δημιουργία εθνικών ομάδων εργασίας και τη λήψη πρωτοβουλιών για την Ανοικτή Πρόσβαση.
Η Διακήρυξη για την Ανοικτή Πρόσβαση περιλαμβάνει συγκεκριμένες συστάσεις για τα εξής θέματα:
1. Εφαρμογή πολιτικών για την ανάπτυξη της Ανοικτής Πρόσβασης στην επιστημονική πληροφορία
2. Ενίσχυση των πρωτοβουλιών για την προαγωγή της Ανοικτής Πρόσβασης στους ερευνητές, διαχειριστές της έρευνας κ.λπ.
3. Δημιουργία βιώσιμων εναλλακτικών επιχειρησιακών εκδοτικών μοντέλων
4. Διασφάλιση της ποιότητας των δημοσιεύσεων με Ανοικτή Πρόσβαση
5. Ενίσχυση των αποθετηρίων.
Σημειώνεται ότι το Εθνικό Κέντρο Τεκμηρίωσης (ΕΚΤ) αναλαμβάνει σημαντικές πρωτοβουλίες στον τομέα της Ανοικτής Πρόσβασης στη γνώση, αναπτύσσοντας εθνικές υποδομές Ανοικτής Πρόσβασης: το Αποθετήριο Ήλιος του Εθνικού Ιδρύματος Ερευνών, το Αποθετήριο Πανδέκτης με σημαντικές ψηφιακές συλλογές ιστορίας και πολιτισμού, το Εθνικό Αρχείο Διδακτορικών Διατριβών, καθώς και 5 διεθνή Επιστημονικά Περιοδικά Ανοικτής Πρόσβασης στον τομέα των Ανθρωπιστικών Επιστημών. Επιπλέον, το ΕΚΤ υποστηρίζει την Ανοικτή Πρόσβαση με δράσεις ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης, όπως τον δικτυακό τόπο www.openaccess.gr και το μπλογκ για την Ανοικτή Πρόσβαση www.openaccess.gr/blog.