Η αναδιάρθρωση του ερευνητικού ιστού της χώρας αποτελεί το αντικείμενο της διαβούλευσης που ανακοίνωσε το Υπουργείο Παιδείας. Όπως επισημαίνεται στη σχετική ανακοίνωση, η αναδιάρθρωση και ο εξορθολογισμός της δομής και λειτουργίας των Ερευνητικών Κέντρων αποτελεί μία ανάγκη και πρόκληση, ώστε οι δυνάμεις της ερευνητικής κοινότητας να αποδίδουν το μέγιστο δυνατό αποτέλεσμα στον τομέα της επιστήμης, της ανάπτυξης και της κοινωνικής συνοχής. Η δημόσια διαβούλευση διαρκεί μέχρι τις 30 Ιανουαρίου 2012.
Η πρόταση του Υπουργείου αντιστοιχεί στην πρώτη φάση αναδιάρθρωσης η οποία, για λόγους σταδιακού και ελεγχόμενου μετασχηματισμού, εστιάζεται κυρίως στα 12 δημόσια Ερευνητικά Κέντρα και τα 57 Ινστιτούτα που τα απαρτίζουν και που εποπτεύονται από τη Γενική Γραμματεία Έρευνας και Τεχνολογίας, και τα οποία αντιστοιχούν στο 20% της ερευνητικής δραστηριότητας της χώρας. Στην πρόταση περιλαμβάνεται επίσης η λειτουργική συγχώνευση των 14 Κέντρων Έρευνας της Ακαδημίας Αθηνών που εποπτεύεται από το Υπουργείο Παιδείας.
Όπως επισημαίνει η υπουργός Παιδείας, Διά Βίου Μάθησης και Θρησκευμάτων Αννα Διαμαντοπούλου: 'Σκοπός της παρούσας διαβούλευσης είναι να υπάρξει μια ολοκληρωμένη και έγκυρη ενημέρωση για τις παρεμβάσεις που σχεδιάζονται από το ΥΠΔΒΜΘ αναφορικά με τις συγχωνεύσεις των ινστιτούτων ή /και των ερευνητικών κέντρων και να συγκεντρωθούν και να αξιοποιηθούν κατάλληλα οι απόψεις και θέσεις όλων των εμπλεκομένων και των ενδιαφερομένων. Η ανάγκη αντιμετώπισης αδυναμιών που χρονίζουν, όπως ο κατακερματισμός, η έλλειψη κρίσιμης μάζας ερευνητικού δυναμικού, η ανεπάρκεια συντονισμού και η βέλτιστη αξιοποίηση των διατιθεμένων πόρων είναι πιο αναγκαία από ποτέ.'
Με την εξεταζόμενη αναδιάρθρωση του ερευνητικού ιστού, η οποία θα υποστηριχθεί από το νέο πλαίσιο λειτουργίας των φορέων, αναμένεται να επιτευχθεί:
1. Η ενίσχυση της διεπιστημονικής συνεργασίας και ενθάρρυνση των συνεργιών σε συγκλίνουσες ερευνητικές περιοχές
2. Ο περιορισμός του εκτεταμένου φαινομένου του κατακερματισμού των Ινστιτούτων και των πολλαπλών επικαλύψεων σε διάφορες επιστημονικές περιοχές
3. Η δημιουργία κρίσιμης μάζας ερευνητικού δυναμικού
4. Η αποδοτικότερη λειτουργία των φορέων με τον περιορισμό του διοικητικού και διαχειριστικού κόστους.
Πιο συγκεκριμένα, όπως αναφέρεται και στο κείμενο της διαβούλευσης, η προτεινόμενη αναδιάρθρωση των Ερευνητικών Κέντρων πραγματοποιείται σε δύο φάσεις. Η πρώτη φάση περιλαμβάνει συγχωνεύσεις ινστιτούτων κυρίως εντός των ορίων των Ερευνητικών Κέντρων (μετά από διαβούλευση με τα ίδια τα Κέντρα) και περιορισμένων παρεμβάσεων εκτός των ορίων αυτών με δυνατότητα άμεσης υλοποίησης. Η δεύτερη φάση περιλαμβάνει συγχωνεύσεις και παρεμβάσεις ευρύτερης κλίμακας στο σύνολο του ερευνητικού ιστού της χώρας.