Ο σχεδιασμός ως μέσο για την καινοτομία και την ανταγωνιστικότητα των επιχειρήσεων

Οι ευρωπαϊκές επιχειρήσεις που επενδύουν στον σχεδιασμό (design) τείνουν να είναι πιο καινοτόμες, κερδοφόρες και ανταγωνιστικές, συγκριτικά με τις υπόλοιπες εταιρείες. Οπως αναφέρεται όμως σε σχετικό κείμενο εργασίας της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, οι Μικρομεσαίες Επιχειρήσεις δεν εκμεταλλεύονται στο έπακρο τις δυνατότητες που προσφέρει ο βιομηχανικός σχεδιασμός, ο οποίος δεν αφορά μόνο την αισθητική εμφάνιση του προϊόντος, αλλά αποτελεί 'μοχλό καινοτομίας με επίκεντρο τον χρήστη'.

Η σημασία του σχεδιασμού ως βασικού παράγοντα για νέες ιδέες στην αγορά, αναγνωρίζεται και στην πρωτοβουλία 'Ευρώπη 2020'. Προς αυτή την κατεύθυνση, η Ευρωπαίκή Επιτροπή θα ξεκινήσει μέχρι το τέλος του 2011 την πρωτοβουλία European Design Innovation Initiative, με στόχο την πλήρη αξιοποίηση του σχεδιασμού στην καινοτομία και την ανταγωνιστικότητα

Οι ανάγκες, οι προσδοκίες και οι δεξιότητες του χρήστη, καθώς και οι σύγχρονοι προβληματισμοί για περιβαλλοντικά θέματα και ζητήματα ασφαλείας, επηρεάζουν πλέον τον σχεδιασμό προϊόντων και υπηρεσιών. Ιδιαίτερα στο σημερινό οικονομικό περιβάλλον, όπου οι πόροι για την καινοτομία είναι ελλιπείς, ο σχεδιασμός και άλλοι μη τεχνολογικοί παράγοντες, όπως η οργανωτική ανάπτυξη, η εμπλοκή των εργαζομένων και η συγκεκριμένη επωνυμία/σήμανση μπορούν να αποφέρουν γρήγορα κέρδη, με μικρό κόστος.

Παρότι τα τελευταία χρόνια έχουν γίνει σημαντικά βήματα για την αναγνώριση του σχεδιασμού ως 'εργαλείο καινοτομίας' (για παράδειγμα, έχουν εισαχθεί νέες έννοιες όπως ο στρατηγικός σχεδιασμός, ο σχεδιασμός διαχείρισης, κ.λπ.), οι σχετικές πολιτικές για την καινοτομία ή την εκπαίδευση είναι ανεπαρκείς. Οι επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται στον τομέα του σχεδιασμού είναι συνήθως μικρές, με περιορισμένο αντίκτυπο στην αγορά.

Μικρομεσαίες εταιρείες, επιχειρήσεις χαμηλής έντασης γνώσης, αλλά και εταιρείες που εδρεύουν εκτός των μεγάλων πόλεων δεν γνωρίζουν πού πρέπει να απευθυνθούν για επαγγελματική υποστήριξη στον τομέα του σχεδιασμού. Χώρες όπως η Φινλανδία, η Δανία και το Ηνωμένο Βασίλειο, που πρωτοπορούν στην καινοτομία, αναγνωρίζουν τη συμβολή του σχεδιασμού στην ανταγωνιστικότητα των επιχειρήσεων, σε αντίθεση με τα υπόλοιπα ευρωπαϊκά κράτη.

Το κείμενο της ΕΕ υπογραμμίζει πως ο σχεδιασμός μπορεί να παίξει σημαντικό ρόλο στην ευρωπαϊκή πολιτική για την καινοτομία. Προς αυτή την κατεύθυνση πραγματοποιήθηκε δημόσια διαβούλευση, με στόχο να οδηγήσει σε μελλοντικές από κοινού δράσεις για την ανταλλαγή καλών πρακτικών και τεχνογνωσίας, τη δικτύωση, τη διαμόρφωση κοινών προτύπων, κ.λπ.

Σύμφωνα με τα αποτελέσματα της διαβούλευσης, ο σχεδιασμός θεωρείται πολύ σημαντικός στη μελλοντική ανταγωνιστικότητα της ευρωπαϊκής οικονομίας, ενώ οι πρωτοβουλίες για την υποστήριξη του σχεδιασμού θα πρέπει να αποτελούν αναπόσπαστο τμήμα της πολιτικής καινοτομίας και να υλοποιούνται σε ευρωπαϊκό επίπεδο, συμπληρωματικά των αντίστοιχων εθνικών και περιφερειακών πρωτοβουλιών.

Περισσότερες πληροφορίες για τις δράσεις της ΕΕ σε θέματα σχεδιασμού και καινοτομίας είναι διαθέσιμα στην ιστοσελίδα:

http://ec.europa.eu/enterprise/policies/innovation/policy/design-creativity