Οι Θεματικές Εκθέσεις του Εθνικού Συσσωρευτή Πολιτιστικού Περιεχομένου SearchCulture.gr, που αναπτύσσει το Εθνικό Κέντρο Τεκμηρίωσης και Ηλεκτρονικού Περιεχομένου (ΕΚΤ), αποδείχτηκαν ιδιαίτερα δημοφιλείς και αγαπήθηκαν πολύ από κοινό.
Η λειτουργικότητα εξερεύνησης μέσω των "Θεματικών Εκθέσεων" ενσωματώθηκε το 2020. Οι σύντομες ιστορίες για ποικίλα θέματα ελληνικού πολιτισμού σύντομα αγαπήθηκαν από τις κοινότητες χρηστών του SeearchCulture.Gr και λειτούργησαν ως εργαλεία πλοήγησης, εμπνέοντας τους χρήστες να ξεκινήσουν το δικό τους ψηφιακό ταξίδι στην ελληνική ιστορία και τον πολιτισμό.
Θέλοντας να αξιοποιηθεί το σημαντικό και μεγάλο έργο ανάδειξης των ιστορικών προσωπικοτήτων του SearchCulture.gr που ολοκληρώθηκε το 2022, η ομάδα του SearchCulture.gr στο ΕΚΤ, σχεδίασε μια νέα υπηρεσία ανακάλυψης, τις Προσωπογραφίες.
Τι είναι οι Προσωπογραφίες
Οι Προσωπογραφίες αποτελούν ένα καινούργιο είδος επιμελημένου πόρου, δηλαδή μια ψηφιακή έκθεση, όπως και οι Θεματικές Εκθέσεις. Το θέμα όμως είναι βιογραφικό, δηλαδή μια Προσωπογραφία παρουσιάζει είτε μια ομάδα προσώπων που διαδραμάτισαν σημαντικό ρόλο στην ιστορία, τις τέχνες και τα γράμματα, είτε αφηγείται την ιστορία ενός προσώπου και συνοδεύεται από συναφή τεκμήρια, όπως π.χ. επιστολές, φωτογραφίες, δικά του κείμενα και αντικείμενα.
Στη νέα σελίδα “Προσωπογραφίες” θα βρείτε τις 12 πρώτες εκθέσεις. Θα γνωρίσετε τους ποιητές της γενιάς του 1880, τους Φιλέλληνες που έπαιξαν ρόλο στην Επανάσταση του 1821 και τους Βυζαντινούς μελωδούς που συνέθεσαν τους ύμνους που ακούμε σήμερα στη Θεία Λειτουργία. Θα ανακαλύψετε την ομορφιά του έργου των Ελλήνων χαρακτών και των ζωγράφων της Κρητικής Αναγέννησης. Θα ταξιδέψετε με τις πρώτες γυναίκες ποιήτριες του νεοσύστατου Ελληνικού Kράτους, θα περιδιαβείτε στα έργα της Γενιάς του ‘30 και θα θυμηθείτε τους πρωταγωνιστές του ρεμπέτικου τραγουδιού.
Μονογραφικά παρουσιάζονται προσωπικότητες όπως ο Ελευθέριος Βενιζέλος, για τον οποίο υπάρχει πλούσιο αρχειακό υλικό από το Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών και Μελετών "Ελευθέριος Κ.Βενιζέλος", και πρόσωπα που σφράγισαν τις ελληνικές τέχνες και τα γράμματα, όπως είναι ο χαράκτης Τάσσος, ο εικαστικός Γιώργος Ζογγολόπουλος και ο πρωτεργάτης της ελληνικής Οπερέτας Θεόφραστος Σακελλαρίδης.
Οι Προσωπογραφίες θα εμπλουτίζονται συνεχώς με νέες ομάδες ιστορικών προσώπων και νέες μονογραφίες για μεμονωμένα πρόσωπα. Μπορείτε επίσης να προτείνετε μια ομάδα προσώπων ή μια προσωπικότητα, στέλνοντας email με την πρότασή σας στο searchculture@ekt.gr.
Δυναμική παρουσίαση
Όπως και στη σελίδα των Θεματικών Εκθέσεων, στη νέα σελίδα των Προσωπογραφιών υπάρχουν πολλές λειτουργικότητες:
► Ο χρήστης μπορεί να επιλέξει μια θεματική ετικέτα και να δει όλες τις Προσωπογραφίες με την ίδια θεματική ή να φιλτράρει επιλέγοντας θεματικές, μια λειτουργικότητα που διευκολύνει σημαντικά τον εντοπισμό τους.
► Οι Προσωπογραφίες εμφανίζονται με σειρά φθίνουσας ημερομηνίας δημοσίευσης, δηλαδή πιο πάνω εμφανίζονται οι πιο πρόσφατες.
► Υπάρχουν και οι εναλλακτικές της αλφαβητικής , φθίνουσας ή αύξουσας ταξινόμησης με βάση την ημερομηνία δημοσίευσης.
► Υπάρχει η δυνατότητα αναζήτησης με λέξη ή φράση στον τίτλο και υπότιτλο, κάνοντας έτσι πιο εύκολο τον εντοπισμό μιας Προσωπογραφίας.
Στις ομαδικές Προσωπογραφίες υπάρχει ένα εισαγωγικό κείμενο για εννοιολογική πλαισίωση και τα τεκμήρια της Έκθεσης είναι Πρόσωπα από τον Κατάλογο “Πρόσωπα της Ελληνικής Ιστορίας και Τέχνης” με αύξουσα σειρά γέννησης. Ο χρήστης μπορεί να επιλέξει να δει το χάρτη με τις τοποθεσίες γέννησης ή θανάτου ή να επιλέξει φθίνουσα σειρά γέννησης ή αλφαβητική σειρά ή ταξινόμηση ανάλογα με το πλήθος τεκμηρίων στα οποία είναι δημιουργοί ή αναφερόμενα πρόσωπα οι συγκεκριμένοι.
Στις ατομικές Προσωπογραφίες, η έμφαση είναι βιογραφική, παρουσιάζεται δηλαδή το ιστορικό πρόσωπο και τα αποτελέσματα είναι τεκμήρια που δημιούργησε ή που τον ή την αναφέρουν.
Οι ιστορίες που μας συνδέουν
Η βιογραφική αφήγηση προσφέρει ένα παράθυρο στη ζωή των εμβληματικών προσώπων που έχουν διαμορφώσει τον κόσμο μας. Είτε παρουσιάζοντας ομάδες προσώπων που συνδέθηκαν με μια ιδιότητα, όπως π.χ. οι Φιλέλληνες, είτε εξυφαίνοντας το νήμα της ζωής μιας προσωπικότητας μέσα από τεκμήρια που φωτίζουν τη ζωή και το έργο της, η κάθε Προσωπογραφία είναι ένας μοναδικός φακός μέσω του οποίου μπορεί κανείς να ανακαλύψει το πολύχρωμο μωσαϊκό της ανθρώπινης εμπειρίας.
(Κωστής Παλαμάς, Καμπάς Νίκος, από το αποθετήριο Πανδέκτης: Θησαυρός Ελληνικής Ιστορίας & Πολιτισμού - Νεοελληνική Εικονιστική Προσωπογραφία, in copyright)
Τα εισαγωγικά κείμενα εμπλουτισμένα με τεκμήρια και συνδέσμους προσφέρουν ένα εννοιολογικό πλαίσιο, εξυφαίνοντας με αφηγηματικό τρόπο τη ζωή, το έργο ή τον αντίκτυπο της προσωπικότητας ή της ομάδας ανθρώπων που ενώθηκαν για έναn κοινό σκοπό.
Στον αναδυόμενο τομέα της ψηφιακής βιογραφίας αξιοποιούνται με δημιουργικό τρόπο οι πρωτογενείς και δευτερογενείς πηγές οι οποίες φωτίζουν το πρόσωπο του οποίου την ιστορία αφηγούμαστε. Οι πρωτογενείς πηγές, όπως συνεντεύξεις, επιστολές και τηλεγραφήματα παρέχουν μια αφιλτράριστη ματιά στις σκέψεις, τα κίνητρα και τα συναισθήματα του προσώπου, πιστοποιώντας την αυθεντικότητα της αφήγησης, ενώ πηγές που αναφέρουν το πρόσωπο αυτό, όπως φωτογραφίες, βιβλία και ιστορικά κείμενα, προσφέρουν εξωτερικές προοπτικές που μπορούν να βοηθήσουν στην επιβεβαίωση της ιστορίας. Συγκροτείται έτσι ένα ψηφιακό βιογραφικό προϊόν το οποίο είναι πολύ προσιτό και ελκυστικό για τον χρήστη ο οποίος μπορεί να επιλέξει το επίπεδο εμβύθισής του.
Συνδέοντας ιστορικά πρόσωπα μεταξύ τους και με τα τεκμήρια που τους αναφέρουν, ενισχύεται ακόμα περισσότερο η δυναμική του SearchCulture.gr, ως μια πλατφόρμα για ψηφιακή αφήγηση, μάθηση και πολιτιστική ανακάλυψη για όλους.
Σχετικά με το SearchCulture.gr
Το Εθνικό Κέντρο Τεκμηρίωσης και Ηλεκτρονικού Περιεχομένου (ΕΚΤ) είναι ο Εθνικός Συσσωρευτής Ψηφιακού Πολιτιστικού Περιεχομένου και ο διαπιστευμένος εθνικός συσσωρευτής για την ευρωπαϊκή ψηφιακή βιβλιοθήκη Europeana μέσω της υποδομής SearchCulture.gr που αναπτύσσει. Σήμερα, το SearchCulture.gr φιλοξενεί περισσότερα από 850.000 ψηφιακά τεκμήρια, που άπτονται της υλικής και άυλης πολιτιστικής κληρονομιάς, όπως αρχαιολογικά μνημεία, ιστορικά έγγραφα και χειρόγραφα, λαογραφικά αντικείμενα και κειμήλια, έργα καλών τεχνών, θρησκευτικά έργα τέχνης, χαρτογραφικό υλικό, χάρτες και βιβλία. Συμμετέχουν 91 φορείς, όπως μουσεία, βιβλιοθήκες, αρχεία, εφορείες και πολιτιστικοί σύλλογοι, μεταξύ των οποίων η Εθνική Πινακοθήκη, η Εθνική Λυρική Σκηνή, το Λαογραφικό Μουσείο Μακεδονίας-Θράκης, το Εθνικό Ιστορικό Μουσείο, το Ίδρυμα Αβέρωφ, κ.ά.
Στο SearchCulture.gr συλλέγονται, εμπλουτίζονται σημασιολογικά και ευρετηριάζονται τα περιγραφικά μεταδεδομένα των ψηφιακών τεκμηρίων ως προς τα πρόσωπα, τις ιστορικές περιόδους, τους τύπους των τεκμηρίων, τις τοποθεσίες και τα θέματα, αναδεικνύοντας με μοναδικό τρόπο τις συσχετίσεις ανάμεσά τους, σε όλο το εύρος της ελληνικής ιστορίας. Το ΕΚΤ ως διαπιστευμένος εθνικός συσσωρευτής́ για την Europeana, διαθέτει σε αυτή τις συλλογές που συλλέγει, ακολουθώντας τα διεθνή πρότυπα και τις προδιαγραφές και μεριμνώντας για την προβολή της πολιτιστικής μας κληρονομιάς διεθνώς.
H αναβάθμιση και η επέκταση του συσσωρευτή SearchCulture.gr με νέες λειτουργικότητες για το διάστημα 2020-2023, πραγματοποιήθηκε από το ΕΚΤ στο πλαίσιο της πράξης “Εθνικό Πληροφοριακό Σύστημα Έρευνας και Τεχνολογίας: Υποδομή Συσσώρευσης, Τεκμηρίωσης και Διάθεσης Ψηφιακού Περιεχομένου με διασφάλιση διαλειτουργικότητας, μακροχρόνιας διατήρησης και ανοικτής πρόσβασης”. Η πράξη υλοποιήθηκε στο πλαίσιο του Επιχειρησιακού Προγράμματος "Μεταρρύθμιση του Δημόσιου Τομέα" (ΕΣΠΑ 2014-2020) και συγχρηματοδοτήθηκε από την Ευρωπαϊκή Ένωση - Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης και εθνικούς πόρους.