Το μνημείο της Ακρόπολης και το μουσείο της μπορεί να παραμένουν κλειστά στο πλαίσιο των μέτρων για τον περιορισμό της εξάπλωσης της νόσου COVID-19, αλλά από τη στιγμή που όλοι #Μένουμε_σπίτι είναι μια πρώτης τάξεως ευκαιρία να περιηγηθούμε ελεύθερα στο διαδίκτυο και με ένα κλικ να εντοπίσουμε περισσότερα από 4.000 τεκμήρια για την Ακρόπολη, τον Παρθενώνα και τη Ζωφόρο.
Το Εθνικό Κέντρο Τεκμηρίωσης και Ηλεκτρονικού Περιεχομένου (ΕΚΤ), μέσω των εξελιγμένων υπηρεσιών περιεχομένου που παρέχει στο ελληνικό οικοσύστημα των φορέων της γνώσης και του πολιτισμού, έχει συγκεντρώσει στις υποδομές του και διαθέτει στο κοινό έναν σημαντικό όγκο ψηφιακών τεκμηρίων επιστήμης και πολιτισμού. Σημαντικοί φορείς, όπως η Υπηρεσία Συντήρησης Μνημείων Ακρόπολης (ΥΣΜΑ) έχουν αξιοποιήσει τις καινοτόμες υπηρεσίες που προσφέρει το ΕΚΤ και έχουν διαθέσει το αρχειακό τους υλικό στο διαδίκτυο. Ήδη στις ηλεκτρονικές υποδομές του ΕΚΤ είναι διαθέσιμα 3 ψηφιακά αποθετήρια της ΥΣΜΑ και 2 διαδραστικές εφαρμογές που παρέχουν πρόσβαση σε περισσότερα από 4.000 τεκμήρια.
Αν είστε ερευνητής, ανατρέξτε στο αποθετήριο της ΥΣΜΑ. Εκεί μπορείτε να προσεγγίσετε τη μορφή και τις κατασκευαστικές λεπτομέρειες των μνημείων της Ακρόπολης, να αναζητήσετε σε αυτά τα ίχνη των φθορών και των ανθρώπινων επεμβάσεων και να παρακολουθήσετε την εξέλιξη των εργασιών αποκατάστασης και συντήρησης. Αν είστε εκπαιδευτικός, μπορείτε επίσης να ανατρέξετε στο αποθετήριο εκπαιδευτικού περιεχομένου της Ακρόπολης και στο αποθετήριο της «Ζωφόρου του Παρθενώνα» για να εντοπίσετε ανοικτούς εκπαιδευτικούς πόρους και να εμπλουτίσετε, με τρόπο δημιουργικό, το μάθημά σας ή την επόμενη εκπαιδευτική σας εκδρομή στον αρχαιολογικό χώρο ή στο Μουσείο της Ακρόπολης.
Το ψηφιακό αποθετήριο της ΥΣΜΑ
Το αποθετήριο της Υπηρεσίας Συντήρησης Μνημείων Ακρόπολης (ΥΣΜΑ) υλοποιήθηκε το 2016 στο πλαίσιο της μακρόχρονης συνεργασίας της ΥΣΜΑ με το ΕΚΤ και δημιουργήθηκε με στόχο την ψηφιακή οργάνωση και τη συστηματική διάθεση του αρχειακού υλικού από τα αναστηλωτικά έργα της Αθηναϊκής Ακρόπολης στο διαδίκτυο.
Το αρχείο περιλαμβάνει το σύνολο των τεκμηρίων (φωτογραφίες, σχέδια, βιβλία, μελέτες και άρθρα) που έχουν παραχθεί και συνεχίζουν να παράγονται στη διάρκεια των έργων. Παράλληλα, στο αρχείο θα βρείτε και υλικό προερχόμενο από άλλα αρχεία ή δωρεές τρίτων, που εικονογραφεί την τέχνη και την ιστορία των μνημείων της Ακρόπολης και ιδιαίτερα τις παλαιότερες επεμβάσεις σε αυτά.
Τεκμήριο: Η τρίτη Καρυάτιδα καταβιβασμένη στο χώρο του εργοταξίου του Ερεχθείου (1979) | Δημιουργός: Παπανικολάου, Αλέξανδρος
(Άδεια χρήσης: In Copyright (InC). Σε καθεστώς Πνευματικής Ιδιοκτησίας - Περιορισμένη Χρήση)
Ερευνητές και μελετητές που ενδιαφέρονται για τα μνημεία της Ακρόπολης και την ιστορία της κλασικής αρχιτεκτονικής, αλλά και γενικότερα για θέματα αποκατάστασης, συντήρησης και διαχείρισης των μνημείων πολιτιστικής κληρονομιάς μπορούν να αντλήσουν πολύτιμες πληροφορίες από το αποθετήριο της ΥΣΜΑ.
Μέχρι στιγμής, στο αποθετήριο συγκεντρώνονται 3.989 ψηφιακά τεκμήρια, ωστόσο το περιεχόμενο του αποθετηρίου εμπλουτίζεται συστηματικά με νέο υλικό.
Το αποθετήριο εκπαιδευτικού περιεχομένου για την Ακρόπολη
Το αποθετήριο εκπαιδευτικού περιεχομένου για την Ακρόπολη που υλοποίησε το ΕΚΤ για την ΥΣΜΑ το 2013 αποτελεί μια σύγχρονη πηγή γνώσης και πληροφόρησης για τον μαθητή, τον εκπαιδευτικό, τους γονείς και τον φιλομαθή επισκέπτη του σημαντικότερου ίσως αρχιτεκτονικού και πολιτιστικού συνόλου που κληροδότησε στον κόσμο η Ελληνική Αρχαιότητα.
Το ψηφιακό αποθετήριο εκπαιδευτικού περιεχομένου για την Ακρόπολη «ξεναγεί» τον επισκέπτη του στα Προπύλαια, στον Ναό της Αθηνάς Νίκης, στο Ερέχθειο και στον Παρθενώνα. Παράλληλα όμως, το αποθετήριο αναδεικνύει την ιστορική και πολιτιστική αξία των μεγάλων έργων συντήρησης και αναστήλωσης που πραγματοποιούνται στον Ιερό Βράχο.
Τεκμήριο: Ερέχθειο. Άποψη της νοτιοδυτικής πλευράς μετά από την αποκατάσταση |Φωτογράφος: Μαυρομμάτης, Σωκράτης
(Άδεια χρήσης: In Copyright (InC). Σε καθεστώς Πνευματικής Ιδιοκτησίας - Περιορισμένη Χρήση)
Ο χρήστης του αποθετηρίου, ανάλογα με την ιδιότητά του («μαθητής», «εκπαιδευτικός», «επισκέπτης», «οικογένεια»), μπορεί να αναζητήσει και να πλοηγηθεί σε 300 περίπου εγγραφές, για καθεμία από τις οποίες παρουσιάζεται πλήρης κατάλογος μεταδεδομένων, όπως: συγγραφέας/δημιουργός, τύπος περιεχομένου, χρονολογία, επιμελητής, εκδότης, μάθημα, εκπαιδευτική βαθμίδα, θέμα, μνημείο.
Με τον τρόπο αυτό, οι μαθητές μπορούν εύκολα να εντοπίσουν υλικό αναφοράς με θέμα την Ακρόπολη για τις εργασίες τους. Οι εκπαιδευτικοί αποκτούν άμεση πρόσβαση σε πλούσιο υλικό, ενώ παράλληλα μπορούν να αντλήσουν ιδέες από εργασίες και μαθητικά παιχνίδια, ώστε να διανθίσουν δημιουργικά και με σύγχρονα μέσα, τόσο το μάθημα στο σχολείο, όσο και μια επίσκεψη της τάξης στον Ιερό Βράχο. Αντίστοιχα, οι γονείς και οι επισκέπτες μπορούν να ενημερωθούν, ώστε να προετοιμάσουν καλύτερα μια οικογενειακή επίσκεψη στον αρχαιολογικό χώρο και το Mουσείο της Ακρόπολης.
Το αποθετήριο της Ζωφόρου του Παρθενώνα
Το αποθετήριο της Ζωφόρου του Παρθενώνα που αναπτύχθηκε από το ΕΚΤ και την ΥΣΜΑ το 2009, παρουσιάζει με εύληπτο και κατανοητό τρόπο στην ελληνική και αγγλική γλώσσα, τη συνολική εικόνα ενός έργου μεγάλης αρχαιολογικής αξίας. Το αποθετήριο, που απευθύνεται τόσο στους ειδικούς επιστήμονες όσο και στο ευρύτερο, περιέχει εκπαιδευτικά έντυπα, παιχνίδια και πληροφορίες σχετικές με τον Παρθενώνα και τη Ζωφόρο. Παράλληλα, στο αποθετήριο της ζωφόρου έχουν συγκεντρωθεί και υπομνηματισθεί, στην ελληνική και αγγλική γλώσσα, φωτογραφίες όλων των σωζόμενων λίθων της ζωφόρου των μουσείων Ακρόπολης, Βρετανικού και Λούβρου, οι οποίες έχουν συμπληρωθεί με τα σωζόμενα σχέδια του J.Carrey (1674) και του J. Stuart (1751), με σκοπό να δοθεί η κατά το δυνατόν πληρέστερη εικόνα του συνόλου.
Τεκμήριο: Η Ζωφόρος του Παρθενώνα. Λίθος Α IV
(Άδεια χρήσης: In Copyright (InC). Σε καθεστώς Πνευματικής Ιδιοκτησίας - Περιορισμένη Χρήση)
Επίσης, στον δικτυακό τόπο του αποθετηρίου θα βρείτε και τη διαδραστική εφαρμογή www.parthenonfrieze.gr για την ψηφιακή αναπαράσταση της ζωφόρου του Παρθενώνα. Τέλος, μία ακόμα ψηφιακή εφαρμογή της ΥΣΜΑ και του Μουσείου Ακρόπολης, με τίτλο «Αθηνά, η θεά της Ακρόπολης», η οποία παρουσιάζει επιλογές από εκθέματα του Μουσείου της Ακρόπολης που απεικονίζουν τη θεά Αθήνα, φιλοξενείται από το 2011 στα υπολογιστικά συστήματα του ΕΚΤ.
Το ψηφιακό αποθετήριο της ΥΣΜΑ και το αποθετήριο της Ζωφόρου του Παρθενώνα συμπεριλαμβάνονται στις συλλογές του εθνικού συσσωρευτή ψηφιακού πολιτιστικού περιεχομένου SearchCulture.gr. H αναβάθμιση και επέκταση του SearchCulture.gr με νέες λειτουργικότητες, πραγματοποιείται από το ΕΚΤ στο πλαίσιο της πράξης “Εθνικό Πληροφοριακό Σύστημα Έρευνας και Τεχνολογίας: Υποδομή Συσσώρευσης, Τεκμηρίωσης και Διάθεσης Ψηφιακού Περιεχομένου με διασφάλιση διαλειτουργικότητας, μακροχρόνιας διατήρησης και ανοικτής πρόσβασης”. Η πράξη υλοποιείται στο πλαίσιο του Επιχειρησιακού Προγράμματος “Μεταρρύθμιση του Δημόσιου Τομέα” (ΕΣΠΑ 2014-2020) και συγχρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Ένωση - Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης και εθνικούς πόρους.
*Εισαγωγική φωτογραφία | Παρθενώνας. Άποψη της βορειοδυτικής πλευράς του ναού κατά τις εργασίες αποκατάστασης |Φωτογράφος: Μαυρομμάτης, Σωκράτης. (Άδεια χρήσης: In Copyright (InC). Σε καθεστώς Πνευματικής Ιδιοκτησίας - Περιορισμένη Χρήση)