'Κοινωνικά δίκτυα' ηλεκτρικής ενέργειας που ενισχύουν τη δύναμη των μικρών καταναλωτών, αλλά και υποδομή έξυπνης διαχείρισης της ηλεκτρικής ζήτησης ανάλογα με τις μεταβολές της τιμής του ρεύματος θα αναπτυχθούν στο πλαίσιο του νέου ευρωπαϊκού ερευνητικού έργου 'Cassandra: A multivariate platform for assessing the impact of strategic decisions in electrical power systems' που συντονίζει το Εθνικό Κέντρο Έρευνας και Τεχνολογικής Ανάπτυξης (ΕΚΕΤΑ). Το έργο, με συνολικό προϋπολογισμό 3,6 εκατ. ευρώ και συγχρηματοδότηση από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, αναμένεται να ενισχύσει την ανταγωνιστικότητα της αγοράς της ηλεκτρικής ενέργειας, τις υπηρεσίες προς τους καταναλωτές, αλλά και την προστασία του περιβάλλοντος.
Τα σύγχρονα Συστήματα Ηλεκτρικής Ενέργειας υποστηρίζουν πλέον τη συνεχή ροή πληροφοριών μεταξύ παραγωγής, μεταφοράς και διανομής με σκοπό την καλύτερη δυνατή λειτουργία τους σε οικονομικούς και τεχνικούς όρους. Παράλληλα, η διεθνής αγορά ηλεκτρικής ενέργειας (ΗΕ) απελευθερώνεται, ενώ διαμορφώνονται νέοι κανόνες που μετατρέπουν την παραδοσιακή παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας σε σχήμα κατανεμημένων ενεργειακών πόρων. Το μέλλον επιτάσσει την αξιοποίηση ακόμα και μικρής κλίμακας μονάδων παραγωγής που βασίζονται σε ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και, έτσι, δημιουργούνται σημαντικές ευκαιρίες για όλους όσους εμπλέκονται στην αγορά της ΗΕ.
Οι ευκαιρίες αυτές μένουν, ωστόσο, ανεκμετάλλευτες για δυο κυρίως λόγους. Πρώτον, οι καταναλωτές χαμηλής τάσης, παρότι αποτελούν την πλειοψηφία, είναι μεμονωμένα ασήμαντοι, λόγω της χαμηλής κατανάλωσής τους, και, κατά συνέπεια, η 'αγοραστική' τους δύναμη είναι πρακτικά μηδενική. Παρόλα αυτά, αν μπορούσαν να συναθροιστούν με κάποιο τρόπο, η δύναμή τους στην αγορά θα πολλαπλασιάζονταν τόσο, ώστε να επηρεάζουν τις τιμές και το κόστος του ηλεκτρικού ρεύματος.
Δεύτερον, δεν υπάρχουν εργαλεία για την προσομοίωση και μελέτη των παραγόντων που επηρεάζουν την αγορά ΗΕ, όπως η μοντελοποίηση της ενεργειακής συμπεριφοράς των εμπλεκόμενων μερών, η συνάθροιση των καταναλώσεών τους και η αποτίμηση των τάσεων που δημιουργούνται, οι πολιτικές τιμολόγησης που εφαρμόζονται και οι αποφάσεις που λαμβάνονται σε σχέση με συγκεκριμένα κοινωνικο-οικονομικά και περιβαλλοντικά κριτήρια.
Το ευρωπαϊκό έργο Cassandra φιλοδοξεί να καλύψει τις παραπάνω ελλείψεις με τη σχεδίαση και ανάπτυξη μιας πλατφόρμας λογισμικού για τη ρεαλιστική μοντελοποίηση όλων των εμπλεκομένων στην αγορά ΗΕ, συμπεριλαμβανομένων των οικιακών καταναλωτών.
Στόχος του έργου είναι να: α) προωθήσει την έννοια των κοινωνικών δικτύων ΗΕ, τα οποία θα αυξήσουν τη δύναμη των μικρών καταναλωτών, β) αναπτύξει την κατάλληλη υποδομή για την αμφίδρομη διακίνηση της πληροφορίας μεταξύ των καταναλωτών χαμηλής τάσης και των υπολοίπων παραγόντων της αγοράς ΗΕ (διαχειριστής, πάροχοι, ιδιώτες παραγωγοί ενέργειας), γ) αναπτύξει την κατάλληλη υποδομή για την έξυπνη διαχείριση ηλεκτρικής ζήτησης από την πλευρά του καταναλωτή με αντίδραση στις μεταβολές της τιμής του ρεύματος σε πραγματικό χρόνο, δ) ορίσει δείκτες αποτίμησης ποιότητας σε σχέση με τη μείωση της κατανάλωσης ΗΕ και των ρύπων διοξειδίου του άνθρακα.
Στο έργο συμμετέχουν 9 ευρωπαϊκοί οργανισμοί, με συντονιστή το ΕΚΕΤΑ. Από ελληνικής πλευράς, συμμετέχει το Τμήμα Ηλεκτρολόγων Μηχανικών και Μηχανικών Υπολογιστών (ΤΗΜΜΥ) του Αριστοτέλειου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης (ΑΠΘ), το οποίο διαθέτει εμπειρία στην προσομοίωση του χρηματιστηρίου αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας, στην ενεργειακή διαχείριση 'έξυπνης' κατοικίας, στη μοντελοποίηση συνασπισμών καταναλωτών και στην ανάλυση κοινωνικών δικτύων.
Το έργο, διάρκειας 30 μηνών, αναμένεται να ενισχύσει την ανταγωνιστικότητα της αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας, με την ενεργό συμμετοχή των οικιακών καταναλωτών και την αύξηση της ελαστικότητας της ζήτησης σε πραγματικό χρόνο. Επίσης, θα βελτιώσει τις υπηρεσίες που παρέχονται στους καταναλωτές, θα μειώσει την ενεργειακή εξάρτηση της χώρας, χάρις στην αποτελεσματικότερη διαχείριση της ζήτησης, και θα έχει θετικές επιπτώσεις στο περιβάλλον λόγω της μείωσης της κατανάλωσης σε ώρες αιχμής φορτίου.