Δυο μήνες λειτουργίας συμπλήρωσε πρόσφατα η εθνική πύλη γεωχωρικών πληροφοριών geodata.gov.gr, έχοντας δεχθεί πάνω από 65.000 επισκέπτες, από 50 χώρες σε όλο τον κόσμο. Πρόκειται για έναν δικτυακό τόπο όπου συγκεντρώνονται για πρώτη φορά και διατίθενται ελεύθερα σε όλους τα γεωχωρικά δεδομένα της Δημόσιας Διοίκησης, με στόχο τον έλεγχο της Δημόσιας Διοίκησης από τους πολίτες, την ενεργή τους συμμετοχή στην προστασία του περιβάλλοντος, αλλά και την ανάπτυξη νέων, έξυπνων εφαρμογών και υπηρεσιών.
To geodata.gov.gr δίνει τη δυνατότητα στους χρήστες να απεικονίσουν ή να 'κατεβάσουν' στον υπολογιστή τους ελεύθερα δεδομένα μεταξύ άλλων: της Ελληνικής Στατιστικής Αρχής, του Οργανισμού Κτηματολογίου και Χαρτογραφήσεων Ελλάδας, του Υπουργείου Εσωτερικών, Αποκέντρωσης και Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης, του Υπουργείου Παιδείας, Δια Βίου Μάθησης και Θρησκευμάτων, του Υπουργείου Προστασίας του Πολίτη και του ΥΠΕΚΑ. Ο χρήστης θα μπορεί, για παράδειγμα, να βρει από τα λίμνες και τα ποτάμια, τα εθνικά πάρκα, τις προστατευόμενες περιοχές της Ελλάδας, μέχρι λίστες με όλα τα σχολεία, εφορίες, αστυνομικά τμήματα κ.λπ. και ανοικτά δημόσια δεδομένα εγκληματικότητας.
Οι στόχοι του geodata.gov.gr για τους επόμενους μήνες είναι να εμπλουτιστεί η πύλη με περισσότερα δεδομένα, να προσφέρονται επιπλέον υπηρεσίες προς τους πολίτες και να ξεκινήσει η διόρθωση των δεδομένων της Δημόσιας Διοίκησης με τη συμμετοχή όλων των πολιτών. Ήδη, περισσότεροι από 20 πολίτες έχουν εκδηλώσει την πρόθεση να συνεισφέρουν ενεργά στην επεξεργασία και τον καθαρισμό των δεδομένων. Επιπλέον, οι υπεύθυνοι του δικτυακού τόπου έχουν δεχθεί αρκετά ανώνυμα και επώνυμα αιτήματα από δημοσίους υπαλλήλους, προκειμένου να διαθέσουν τα δεδομένα των υπηρεσιών τους ανοικτά.
Αξίζει να αναφερθεί ότι προς το παρόν μόλις 8 χώρες σε όλο τον κόσμο (ΗΠΑ, Μεγ. Βρετανία, Καναδάς, Αυστραλία, Ν. Ζηλανδία, Νορβηγία, Εσθονία και Ελλάδα) προσφέρουν ανοικτά δεδομένα Δημόσιας Διοίκησης (www.data.gov/community). Το geodata.gov.gr δημοσιεύτηκε ως παράδειγμα καλής πρακτικής στο διαδικτυακό τόπο ePractice.eu, ενώ η Ιταλική έκδοση του Wired φιλοξενεί άρθρο στο οποίο η Ελλάδα αναφέρεται ως υπόδειγμα για τις υπόλοιπες χώρες στον κόσμο, λέγοντας ότι 'παρά την κρίση - ή ίσως ακριβώς λόγω της κρίσης και προσπαθώντας να βγει από αυτήν το συντομότερο δυνατό - η Κυβέρνηση σθεναρά αποφάσισε να επενδύσει χρόνο και πόρους σε ένα έργο για την κοινοχρησία γεωχωρικών δεδομένων. Είναι ένα καλό μάθημα για μια χώρα σαν τη δική μας (σημ. μετφρ. Ιταλία) η οποία αποφάσισε να αναστείλει κάθε επένδυση στην καινοτομία...'.
Το geodata.gov.gr χρησιμοποιεί ως υπόβαθρα τους ορθοφωτοχάρτες της Κτηματολόγιο Α.Ε και τους ελεύθερους χάρτες της κοινότητας OpenStreetMaps. Αναπτύχθηκε από το Ινστιτούτο Πληροφοριακών Συστημάτων και Προσομοίωσης του Ερευνητικού Κέντρου 'Αθηνά' (ΙΠΣΥΠ/ΕΚ 'Αθηνά'), σε συνεργασία με τον Οργανισμό Κτηματολογίου και Χαρτογραφήσεων Ελλάδας (ΟΚΧΕ), το ΥΠΕΚΑ και την Ομάδα Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης του Γραφείου Πρωθυπουργού, αποκλειστικά με λογισμικό ανοικτού κώδικα και στηρίζεται σε ανοικτά πρότυπα. Η πρωτοβουλία αποτελεί ένα πρώτο βήμα για την 'Εθνική Γεωπύλη' που θα δημιουργηθεί από τον ΟΚΧΕ σύμφωνα με τον νέο νόμο για την 'Εθνική Υποδομή Γεωχωρικών Πληροφοριών' (ΕΥΓΕΠ).
Σύμφωνα με τον σχετικό νόμο (Ν. 3882/10: Εθνική Υποδομή Γεωχωρικών Πληροφοριών - Εναρμόνιση με την Οδηγία 2007/2/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 14ης Μαρτίου 2007 και άλλες διατάξεις. ΦΕΚ 141/Α΄), όλες οι πράξεις της Δημόσιας Διοίκησης που αναφέρονται στον χώρο, θα κατατίθενται υποχρεωτικά σε ηλεκτρονική μορφή. Η νομοθετική αυτή πρωτοβουλία του ΥΠΕΚΑ ενσωματώνει στο εθνικό δίκαιο την ευρωπαϊκή οδηγία INSPIRE (Infrastructure for Spatial Information in the European Community).
Ο διαδικτυακός τόπος θα ενημερώνεται διαρκώς με δεδομένα από ολοένα και περισσότερους φορείς της Δημόσιας Διοίκησης, ενώ θα βελτιώνεται και ως προς τη λειτουργικότητά του. Στόχος είναι η Εθνική Πύλη Γεωχωρικών Πληροφοριών να προσφέρει, σε μερικούς μήνες, όλα τα γεωχωρικά δεδομένα που διαθέτει η Δημόσια Διοίκηση. Με τον τρόπο αυτό, οι πολίτες θα μπορούν να ελέγχουν τη Δημόσια Διοίκηση, καθώς κάθε απόφαση, έγκριση, κ.λπ., της Δημόσιας Διοίκησης που αφορά τον χώρο, στηρίζεται σε νόμους και πληροφορίες για τον χώρο, δηλαδή σε γεωχωρικά δεδομένα που έχει στην κατοχή της.
Αν όλοι οι πολίτες έχουν πρόσβαση σε αυτά τα δεδομένα, τότε μπορούν να ελέγξουν την ορθότητα και εγκυρότητα των αποφάσεων του Δημοσίου. Παράλληλα, θα μπορούν να συμμετέχουν ενεργά στην προστασία του περιβάλλοντος, καθώς συνδυάζοντας την πρόσβαση σε αεροφωτογραφίες και δορυφορικές εικόνες της χώρας με άλλα γεωχωρικά δεδομένα, όπως είναι οι προστατευόμενες περιοχές, ο αιγιαλός, οι αναδασωτέες περιοχές, κ.λπ., κάθε πολίτης μπορεί να εντοπίσει πιθανά παράνομες πράξεις και να τις υποδείξει στη δημόσια διοίκηση.
Επιπλέον, η πύλη θα συμβάλλει στην ανάπτυξη και τη βελτίωση της ανταγωνιστικότητας, καθώς θα διατεθούν στο κοινό δεδομένα της Δημόσιας Διοίκησης που είναι χρήσιμα για την ανάπτυξη νέων προϊόντων, τη βελτίωση των υπηρεσιών των επιχειρήσεων, τη μείωση του κόστους προϊόντων και υπηρεσιών, την αξιολόγηση επενδύσεων στη χώρα, καθώς και σε πολλούς άλλους τομείς.
Τέλος, η Εθνική Γεωπύλη στοχεύει στη μείωση της σπατάλης πόρων από τη Δημόσια Διοίκηση, καθώς έως τώρα η Δημόσια Διοίκηση δεν γνώριζε ποια γεωχωρικά δεδομένα είχε στην κατοχή της, με αποτέλεσμα να τα επαναπρομηθεύεται, ενώ δεν έλειπαν και οι περιπτώσεις όπου φορείς του Δημοσίου αρνούνταν να διαθέσουν τα γεωχωρικά δεδομένα τους σε άλλους φορείς.
Σημειώνεται ότι στις 19-20 Νοεμβρίου 2010 διοργανώνεται το πρώτο GeoDataCamp, μια ανοικτή συνάντηση εθελοντών, χρηστών και πολιτών που θέλουν να ενισχύσουν τα ανοικτά γεωχωρικά δεδομένα και την αξιοποίησή τους. Βασικός στόχος του GeoDataCamp είναι να αναπτυχθούν, μέσα σε μία ημέρα, υπηρεσίες και εφαρμογές που χρησιμοποιούν ανοικτά δεδομένα της Δημόσιας Διοίκησης. Σκοπός είναι να αναδειχθεί η ωφέλεια και η οικονομία κλίμακας που μπορεί να επιτευχθεί μέσω της επαναχρησιμοποίησης δεδομένων που η Δημόσια Διοίκηση ήδη διαθέτει, αλλά και να αναδειχθούν κατευθύνσεις, ιδέες και υπηρεσίες που η Δημόσια Διοίκηση θα μπορούσε να προσφέρει στους πολίτες.