Το Iνστιτούτο Tεχνικής Xημικών Διεργασιών του Eθνικού Kέντρου Έρευνας και Tεχνολογικής Aνάπτυξης (ΕΚΕΤΑ), και συγκεκριμένα το Εργαστήριο Τεχνολογίας Σωματιδίων και Αερολυμάτων (ΕΤΕΣΑ), είναι μεταξύ των νικητών του ευρωπαϊκού βραβείου Descartes για την έρευνα, την επιστημονική αριστεία και τη διεθνική συνεργασία, που απονεμήθηκε στις 7 Μαρτίου 2007, στις Βρυξέλλες.
Η ελληνική ερευνητική ομάδα, με επικεφαλής τον Δρα Α. Κωνσταντόπουλο, βραβεύτηκε ως συντονιστής του έργου Hydrosol, το οποίο αφορά την ανάπτυξη ενός καινοτόμου ηλιακού αντιδραστήρα για την παραγωγή υδρογόνου από υδρατμούς. Συγκεκριμένα, ο πρότυπος αντιδραστήρας είναι επικαλυμμένος με οξειδοαναγωγικά υλικά, τα οποία διασπούν τα μόρια των διερχόμενων υδρατμών, δεσμεύουν το οξυγόνο και αποβάλλουν το υδρογόνο. Η διεργασία αυτή βασίζεται στη θέρμανση του αντιδραστήρα από την ηλιακή ακτινοβολία, η οποία που συγκεντρώνεται μέσω ενός συστήματος κατόπτρων. Η μέθοδος αυτή μπορεί να οδηγήσει σε φιλική για το περιβάλλον παραγωγή υδρογόνου για ενεργειακούς σκοπούς.
Στο έργο, που συγχρηματοδοτήθηκε από το 5ο και το 6ο Πρόγραμμα Πλαίσιο για την Έρευνα της ΕΕ (Hydrosol, Hydrosol II), συμμετείχαν ερευνητικά κέντρα και βιομηχανίες από τη Γερμανία, τη Δανία, τη Μ. Βρεττανία και την Ισπανία. Το 2005 απέσπασε το βραβείο οικολογικής τεχνολογίας 'International Global 100 Eco-tech', ενώ το 2006 τιμήθηκε με το βραβείο τεχνολογικού επιτεύγματος 'Technical Achievement' από τη Διεθνή Σύμπραξη για την Οικονομία του Υδρογόνου (International Partnership for the Hydrogen Economy).
Εκτός από το Hydrosol, βραβευτήκαν δύο ακόμα έργα:
α) Στερεοσκοπικό Σύστημα Υψηλής Ενέργειας (HESS): Πρόκειται για ένα σύστημα τηλεσκοπίου που αποτελεί επανάσταση στις υφιστάμενες αστρονομικές τεχνικές παρατηρήσεις και έχει διευρύνει τις γνώσεις και την κατανόησή μας για το Γαλαξία και πέρα από αυτόν. Στο πλαίσιο του έργου, σχεδιάστηκε και κατασκευάστηκε το τηλεσκοπικό σύστημα, αναπτύχθηκε ένα πολύπλοκο λογισμικό για τη συλλογή και την ανάλυση δεδομένων και επιμορφώθηκαν νέοι αστρονόμοι και αστροφυσικοί. Στο έργο συμμετείχαν 100 περίπου επιστήμονες από τη Γερμανία, τη Γαλλία, τη Μ. Βρετανία, την Ιρλανδία, την Πολωνία, την Τσεχική Δημοκρατία, την Αρμενία, τη Νότια Αφρική και τη Ναμίμπια
β) APOPTOSIS: Το έργο αφορά τη μελέτη των μηχανισμών που διέπουν τον κυτταρικό θάνατο. Η μελέτη έχει συμβάλει σημαντικά στην κατανόηση της απόπτωσης, η οποία θα οδηγήσει σε νέες εξελίξεις στη μελλοντική θεραπεία του καρκίνου και του AIDS. Στο έργο συνεργάστηκαν κορυφαίοι επιστήμονες στον τομέα της κυτταροβιολογίας από την Αυστρία, τη Δανία, τη Γαλλία, τη Γερμανία, την Ιταλία και τη Σουηδία.
Σημειώνεται πως τα Βραβεία Descartes είναι μια πρωτοβουλία της Γενικής Διεύθυνσης Έρευνας της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, με στόχο την επιβράβευση επιστημόνων για διακεκριμένα επιστημονικά ή τεχνολογικά αποτελέσματα που επιτυγχάνονται μέσω διεθνικής έρευνας σε κάθε επιστημονικό πεδίο.
Στο φετινό διαγωνισμό υποβλήθηκαν 66 υποψηφιότητες, οι οποίες αξιολογήθηκαν από κριτική επιτροπή 22 διακεκριμένων επιστημόνων από 11 κράτη μέλη της ΕΕ καθώς και τη Βραζιλία, το Μαρόκο, τη Ρωσία και την Τουρκία. Πρόεδρος της επιτροπής ήταν η κα Claudie Haigner, πρώην Υπουργός Ευρωπαϊκών Υποθέσεων της Γαλλίας και αστροναύτης του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Διαστήματος. Οι τρεις νικητές μοιράστηκαν το χρηματικό έπαθλο του 1 εκατομμυρίου ευρώ.