Πρόσκληση για συμμετοχή φορέων στην πανευρωπαϊκή έρευνα για την ψηφιακή πολιτιστική κληρονομιά

Παράταση μέχρι τις 30 Ιουνίου έλαβε η έρευνα που διενεργεί το παρατηρητήριο ENUMERATE για τους φορείς του ευρύτερου πολιτιστικού οικοσυστήματος της Ευρώπης. Η έρευνα, η οποία στην Ελλάδα πραγματοποιείται σε συνεργασία με το Εθνικό Κέντρο Τεκμηρίωσης (ΕΚΤ) που είναι ο εθνικός συντονιστής της Δράσης, απευθύνεται σε αρχεία, βιβλιοθήκες, μουσεία, πινακοθήκες, οπτικοακουστικές συλλογές και αρχεία, όπως ταινιοθήκες και φορείς υπεύθυνους για μνημεία και αρχαιολογικούς χώρους, αποτελεί συνέχεια των προηγούμενων επιτυχημένων ερευνών ENUMERATE (που πραγματοποιήθηκαν τα έτη 2012, 2013 και 2015) και περιλαμβάνει ένα ερωτηματολόγιο το οποίο είναι διαθέσιμο εδώ.

Το παρατηρητήριο αποτελεί μέρος της Europeana, παρέχοντας στοιχεία για τις διαδικασίες ψηφιοποίησης, ψηφιακής διατήρησης και ηλεκτρονικής πρόσβασης που ακολουθούν οι ευρωπαϊκοί πολιτιστικοί φορείς. Μέσω της υπο εξέλιξη έρευνας θα συγκεντρωθούν στοιχεία για: α) τις δράσεις ψηφιοποίησης, β) το κόστος των ψηφιακών συλλογών, γ) την πρόσβαση και τη χρήση ψηφιακών συλλογών δ) τη διατήρηση ψηφιακού υλικού πολιτιστικής κληρονομιάς. Ένα σημαντικό όφελος, εκτός από την καταγραφή του εθνικού ψηφιακού πολιτιστικού κεφαλαίου, είναι ότι, διαθέτοντας τέτοια στοιχεία και δείκτες, ο κλάδος του πολιτισμού ενδυναμώνεται και δίνεται η ευκαιρία στην Ελλάδα να διεκδικήσει χρηματοδότηση για δράσεις για την ανάπτυξη και διάδοση της πολιτιστικής μας κληρονομιάς στο διαδίκτυο.

Το ENUMERATE ξεκίνησε το 2011 ως χρηματοδοτούμενο έργο από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, σε συνεργασία με την Europeana. Από το 2014 μετασχηματίσθηκε σε ένα Παρατηρητήριο (Observatory), το οποίο παρέχει αξιόπιστα στατιστικά στοιχεία για την ψηφιοποίηση, την ψηφιακή διατήρηση και την ηλεκτρονική πρόσβαση στην πολιτιστική κληρονομιά στην Ευρώπη. Ένα μεγάλο δίκτυο φορέων μνήμης και πολιτισμού εμπλέκεται στο ENUMERATE, είτε ως εθνικοί συντονιστές, όπως δρα για την Ελλάδα το ΕΚΤ, είτε ως πάροχοι πληροφορίας.

Το Παρατηρητήριο συλλέγει στατιστικά στοιχεία μέσω ερευνών και δημοσιεύει τα αναλυμένα αποτελέσματα, ενώ αναπτύσσει δείκτες, όπως είναι οι δείκτες ψηφιακής κληρονομιάς. Οι δείκτες αφορούν διάφορες πτυχές της ψηφιοποίησης, διατήρησης και διάθεσης της ψηφιακής πολιτιστικής κληρονομιάς και χωρίζονται σε τέσσερις βασικούς άξονες: προσφορά, ζήτηση, οικονομία και βιωσιμότητα.

Τα στοιχεία συλλέγονται από ευρωπαϊκούς φορείς μνήμης, δηλαδή μουσεία, αρχεία και βιβλιοθήκες, πινακοθήκες, οπτικοακουστικές συλλογές και αρχεία, όπως ταινιοθήκες, και φορείς υπεύθυνους για μνημεία και αρχαιολογικούς χώρους. Το βασικό κριτήριο για συμμετοχή είναι να υπάρχει μια τεκμηριωμένη καταγραφή καθώς και η δέσμευση για την προστασία των συλλογών για τις μελλοντικές γενιές στο καταστατικό του φορέα.

Η πρώτη βασική έρευνα του ENUMERATE πραγματοποιήθηκε το 2012 με ερωτήσεις υψηλού επιπέδου για την παρακολούθηση της προόδου όσον αφορά την ψηφιοποίηση της πολιτιστικής κληρονομιάς σε ολόκληρη την Ευρώπη. Το 2013 πραγματοποιήθηκε μια Θεματική Έρευνα για μια βαθύτερη κατανόηση της εξέλιξης της ψηφιοποίησης και διάθεσης του ψηφιοποιημένου αποθέματος στο κοινό. Τα αποτελέσματα των ερευνών είναι διαθέσιμα εδώ.

Τα στοιχεία που είχαν συλλεχθεί για την Ελλάδα στην προηγούμενη έρευνα υποεκτιμούν την ελληνική ψηφιακή πολιτιστική δραστηριότητα, καθώς αφορούσαν 35 φορείς: 8 Αρχεία, 9 Μουσεία, 9 Βιβλιοθήκες, 2 Οπτικοακουστικά αρχεία και 7 άλλους φορείς (Εφορίες Αρχαιοτήτων και άλλους φορείς), ένας αριθμός σημαντικά μικρότερος σε σχέση με τους 150 φορείς για τους οποίους είχαν αποσταλεί στοιχεία από άλλες χώρες όπως π.χ. την Ιταλία, τη Γερμανία και το Ην. Βασίλειο.

Φέτος, το δίκτυο ENUMERATE, το οποίο συντονίζεται από το DEN Foundation της Ολλανδίας, ξεκινά εκ νέου έναν κύκλο συλλογής στοιχείων και το EKT, ως εθνικός συντονιστής, έχει αναλάβει να προωθήσει την έρευνα στο εκτεταμένο δίκτυο των συνεργασιών που εδώ και χρόνια έχει αναπτύξει με σημαντικούς φορείς παραγωγής έγκριτου περιεχομένου στην Ελλάδα, όπως βιβλιοθήκες, αρχεία, μουσεία και ερευνητικά κέντρα.

Το ΕΚΤ προσκαλεί τους ελληνικούς φορείς μνήμης να στηρίξουν αυτή την ιδιαίτερα σημαντική προσπάθεια καταγραφής του ψηφιακού εθνικού κεφαλαίου, συμπληρώνοντας μέχρι τις 30 Ιουνίου 2017 (upd: δόθηκε παράταση σε σχέση με την αρχική ημ/νία 15/6), το σχετικό ερωτηματολόγιο της έρευνας στη διεύθυνση https://nl.surveymonkey.com/r/enumerate_core_survey_4_GREEK.

Περισσότερες πληροφορίες για το Enumerate και την έρευνα που διενεργείται αυτή την περίοδο, παρέχονται στην ιστοσελίδα http://pro.europeana.eu/enumerate/.

Σημειώνεται ότι το ΕΚΤ μέσα από τις δράσεις του, συλλέγει, οργανώνει, διατηρεί και διαθέτει ελληνικό ψηφιακό περιεχόμενο επιστήμης και πολιτισμού. Στο πλαίσιο αυτό παρέχει κεντρική πρόσβαση και ενιαία αναζήτηση σε ψηφιακό πολιτιστικό περιεχόμενο που παράγεται στη χώρα μας από έγκριτους φορείς, μέσα από τη διαδικτυακή πύλη SearchCulture.gr, ενώ αναπτύσσει και διαθέτει ψηφιακά αποθετήρια με πολιτιστικό περιεχόμενο. Αυτό το πολιτιστικό περιεχόμενο, σε συμφωνία με τους φορείς, τροφοδοτεί αναγνωρισμένες διεθνείς πλατφόρμες πολιτιστικού περιεχομένου, όπως η ευρωπαϊκή ψηφιακή βιβλιοθήκη Europeana, προβάλλοντας την πολιτιστική κληρονομιά της χώρας μας διεθνώς.

Επίσης, αναγνωρίζοντας την ανάγκη για αξιόπιστα στοιχεία και δείκτες που υποστηρίζουν τη λήψη αποφάσεων, τη διαμόρφωση των πολιτικών έρευνας και την παρακολούθησή τους βάσει μετρήσιμων στόχων (evidence based policy), το ΕΚΤ συλλέγει και δημοσιεύει δεδομένα και καθιερωμένους Δείκτες Έρευνας, Ανάπτυξης & Καινοτομίας, που συνδέονται με την ελληνική ερευνητική δραστηριότητα.