"Από τους ερευνητές που συμμετέχουν στις δράσεις του Ευρωπαϊκού Κοινωνικού Ταμείου, ένας στους δύο που αναζητούσε εργασία στο εξωτερικό έπαψε να αναζητά"

Πιο σημαντικό από το πόσα δαπανούμε είναι το πώς τα δαπανούμε. Σε αυτό το πεδίο, έχουν γίνει μια σειρά από συστημικού τύπου παρεμβάσεις που διασφαλίζουν την ισοτιμία στην πρόσβαση στις χρηματοδοτήσεις. Θα ήθελα συνοπτικά να αναφερθώ στις τέσσερις σημαντικότερες.

(α) Η ισότιμη εκπροσώπηση των επιστημονικών πεδίων αποτελούσε μια πρόκληση για την χώρα. Κατά το πρόσφατο παρελθόν, η κατανομή της χρηματοδότησης δεν υπάκουε σε κάποια μεθοδολογία ή τεκμηρίωση αλλά εξαρτιόταν από πολιτική απόφαση η οποία δεν αποτυπωνόταν πουθενά ρητά.

Για την αντιμετώπιση του παραπάνω ζητήματος, το σύνολο των προγραμμάτων που χρηματοδοτούμε κατανέμει τη χρηματοδότηση μεταξύ των επιστημονικών πεδίων με την ίδια μεθοδολογία που χρησιμοποιεί το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο Έρευνας (European Research Council), με αποτέλεσμα να εξισώνεται το ποσοστό επιτυχίας μεταξύ των διαφορετικών επιστημονικών πεδίων. Με απλά λόγια, οι πιθανότητες που έχει ένας προγραμματιστής να λάβει υποτροφία είναι ακριβώς οι ίδιες με τις πιθανότητες που έχει ένας φυσικός ή ένας ανθρωπολόγος.

(β) Οι διαδικασίες αξιολόγησης των ερευνητικών προτάσεων αποτελεί το δεύτερο σημείο παρέμβασης. Ήταν αναγκαία η συστημική διασφάλιση του αδιάβλητου της διαδικασίας σύζευξης των αξιολογητών με τις ερευνητικές προτάσεις που αυτοί αξιολογούν. Για αυτόν τον σκοπό φτιάχτηκε η Ενιαία Πλατφόρμα Αξιολόγησης, η χρήση της οποίας είναι υποχρεωτική για τις πράξεις που χρηματοδοτούμε. Σήμερα το μητρώο της Πλατφόρμας αριθμεί πάνω από 2.500 πιστοποιημένους αξιολογητές σε 570 επιστημονικές εξειδικεύσεις, δηλαδή αποτελεί το πληρέστερο μητρώο αξιολογητών ερευνητικών προτάσεων στην Ελλάδα.

Ακόμα πιο σημαντικό είναι ότι η διαδικασία σύζευξης είναι αυτοματοποιημένη χωρίς τη δυνατότητα παρέμβασης κανενός φυσικού προσώπου. Επίσης, η μεθοδολογία σύζευξης είναι υποχρεωτικά γνωστή εκ των προτέρων σε όλους τους αξιολογητές και τους ερευνητές. Αξίζει επίσης να σημειωθεί ότι η χρήση αυτού του εργαλείου εκτός από το αδιάβλητο της διαδικασίας ανάθεσης επιτάχυνε δραματικά τον απαιτούμενο χρόνο αξιολόγησης, αφού για τη διενέργεια περίπου 3.500 μεμονωμένων αξιολογήσεων απαιτούνται λιγότεροι από δύο (2) μήνες.

(γ) Η εδραίωση της περιοδικότητας των προκηρύξεων αποτελεί την τρίτη συστημική παρέμβαση. Ερευνητική πολιτική δεν μπορείς να κάνεις με μεμονωμένες προκηρύξεις που κανείς δεν γνωρίζει εάν και πότε θα επαναληφθούν. Ήδη από το 2015 υπήρξε ένας σχεδιασμός που καλύπτει το σύνολο της Προγραμματικής Περιόδου, δηλαδή έως και το ακαδημαϊκό έτος 2022-2023. Το σύνολο των δράσεων που χρηματοδοτούμε χαρακτηρίζεται από μια περιοδικότητα και έχει ήδη δεσμεύσει τους απαραίτητους πόρους.

(δ) Τέλος, η παρακολούθηση της αποτελεσματικότητας των παρεμβάσεων αποτελεί την τελευταία συστημική παρέμβαση. Είναι αναμενόμενο κατά την υλοποίηση μιας πολιτικής να υπάρξουν και λάθη και αστοχίες. Το πρόβλημα είναι να μην υπάρχει ένας μηχανισμός διάγνωσης των προβλημάτων αυτών. Αντί επομένως να ακολουθήσουμε την πεπατημένη οδό των μεμονωμένων αξιολογήσεων, ζητήσαμε τη συνδρομή του Εθνικού Κέντρου Τεκμηρίωσης προκειμένου να αναπτύξουμε έναν μηχανισμό παρακολούθησης των αποτελεσμάτων των παρεμβάσεών μας που μας έχει βοηθήσει πολύ στην "παραμετροποίηση" των χαρακτηριστικών των παρεμβάσεών μας.

Η Ειδική Γραμματεία Διαχείρισης Τομεακών Επιχειρησιακών Προγραμμάτων του Ευρωπαϊκού Κοινωνικού Ταμείου (ΕΚΤ) έχει αρμοδιότητα την επίβλεψη και το συντονισμό των Ειδικών Υπηρεσιών Διαχείρισης δύο Επιχειρησιακών Προγραμμάτων του ΕΣΠΑ: α) Επιχειρησιακό Πρόγραμμα "Ανάπτυξη Ανθρωπινού Δυναμικού, Εκπαίδευση & Δια Βίου Μάθηση" (ΕΠ ΑΝΑΔ-EΔΒΜ) και β) Επιχειρησιακό Πρόγραμμα "Μεταρρύθμιση Δημόσιου Τομέα" (ΕΠ ΜΔΤ). Η Ειδική Γραμματεία υπάγεται στο Υπουργείο Οικονομίας & Ανάπτυξης.

Το ΕΠ ΑΝΑΔ-EΔΒΜ διαθέτει συνολικό προϋπολογισμό 3,13 δισ. ευρώ. Το πρόγραμμα χωρίζεται σε δύο τομείς: α) Τομέας Απασχόλησης (1,83 δισ. ευρώ), που περιλαμβάνει δράσεις για την καταπολέμηση της ανεργίας, τη δημιουργία θέσεων απασχόλησης, την κοινωνική οικονομία και την εναρμόνιση οικογενειακής και επαγγελματικής ζωής (παιδικοί σταθμοί). β) Τομέας Εκπαίδευσης και Δια Βίου Μάθησης (1,25 δισ. ευρώ), που περιλαμβάνει ένα σύνολο παρεμβάσεων σε όλο το φάσμα της εκπαίδευσης από την προεισαγωγική εκπαίδευση έως και τη μεταδιδακτορική έρευνα καθώς και μια σειρά δράσεων επιμόρφωσης εκπαιδευτικών.

Το ΕΠ "Μεταρρύθμιση Δημόσιου Τομέα" είναι ένα πολυταμειακό Πρόγραμμα (συγχρηματοδοτούμενο από το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο -ΕΚΤ- και το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης -ΕΤΠΑ) με συνολικό προϋπολογισμό 486,9 εκατ. ευρώ. Διαθέτει τρεις θεματικούς άξονες: α) Θεματικός Άξονας 1 "Διοικητική και οργανωτική μεταρρύθμιση για την αύξηση της αποδοτικότητας και αποτελεσματικότητας του Δημοσίου Τομέα" (140,1 εκ.ευρώ), β) Θεματικός Άξονας 2 "Ενίσχυση της Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης" (223,1 εκ. ευρώ), γ) Θεματικός Άξονας 3 "Βελτίωση της διαχείρισης και ανάπτυξη του ανθρώπινου δυναμικού του Δημοσίου Τομέα" (εξειδικευμένα 114,6 εκ. ευρώ). Το Πρόγραμμα υποστηρίζει οριζόντιες μεταρρυθμίσεις του δημοσίου τομέα γενικά και κάθετες παρεμβάσεις στους εξής τομείς προτεραιότητας: δικαιοσύνη, υγεία, κοινωνικής ασφάλιση, δημοσιονομική και φορολογική πολιτική και εφαρμογής της μεταρρύθμισης στην τοπική αυτοδιοίκηση.

Επικεφαλής της Ειδικής Γραμματείας από το Μάρτιο 2015 είναι ο Γιώργος Ιωαννίδης. Ο Γ. Ιωαννίδης γεννήθηκε το 1975 στην Αθήνα και έλαβε το διδακτορικό του δίπλωμα στην Πολιτική Οικονομία και Πολιτική Απασχόληση από το Τμήμα Οικονομικών Επιστημών του Πανεπιστημίου Κρήτης (2012). Έχει εργαστεί, ως επιστημονικός συνεργάτης του Ινστιτούτου Μικρών Επιχειρήσεων της ΓΣΕΒΕΕ, εμπειρογνώμονας της Οικονομικής & Κοινωνικής Επιτροπής, ως επισκέπτης ερευνητής στο Τμήμα Πολιτικών και Διεθνών Σπουδών του Πανεπιστημίου του Cambridge και ως συνεργάτης ερευνητής στο Παρατηρητήριο Οικονομικών & Κοινωνικών Εξελίξεων του Ινστιτούτου Εργασίας της ΓΣΕΕ. Τα ερευνητικά του ενδιαφέροντα επικεντρώνονται στα γνωστικά αντικείμενα της Οικονομικής Πολιτικής, της Πολιτικής Απασχόλησης και της Ελληνικής Οικονομίας.