|
Το θέμα της ισότητας των φύλων στον τομέα της επιστημονικής έρευνας έχει απασχολήσει, ως κύριο αφιέρωμα αλλά και επιμέρους άρθρα, το περιοδικό μας τα προηγούμενα χρόνια. Το 2006 γράφαμε ότι, αν και η συμμετοχή γυναικών και ανδρών στην ανώτατη εκπαίδευση είναι σχεδόν ισότιμη, υπάρχει ανισότητα όσον αφορά την επαγγελματική σταδιοδρομία. Δέκα χρόνια μετά και παρά τη σημαντική πρόοδο που έχει επιτευχθεί σε ευρωπαϊκό επίπεδο, οι ανισότητες παραμένουν, ειδικά όσον αφορά τις εργασιακές συνθήκες, την επαγγελματική ανέλιξη και τη συμμετοχή σε κέντρα λήψης αποφάσεων και την ανάληψη θέσεων ευθύνης. Τα αποτελέσματα της πανευρωπαϊκής μελέτης "She Figures 2015" που παρουσιάζουμε σε αυτό το τεύχος, είναι χαρακτηριστικά. Τα τελευταία χρόνια, ωστόσο, έχει ενταθεί η λήψη μέτρων πολιτικής και υλοποίηση σχεδίων δράσης για την προώθηση της ισότητας των φύλων στον ερευνητικό χώρο. Προς αυτή την κατεύθυνση, υλοποιούνται πρωτοβουλίες και δράσεις, τόσο στο πλαίσιο του ευρωπαϊκού προγράμματος Ορίζοντας 2020, όσο και του Ευρωπαϊκού Χώρου Έρευνας σε συνεργασία με τα κράτη-μέλη και ερευνητικούς οργανισμούς. Σε εθνικό επίπεδο, το ΕΚΤ από το 2007 υποστηρίζει ενεργά την ενίσχυση της συμμετοχής των γυναικών στην έρευνα, με συγκεκριμένες δράσεις που έχει αναλάβει σε εθνικά και ευρωπαϊκά έργα. Το τελευταίο μάλιστα διάστημα παράγει, σε συστηματική βάση για τη χώρα, δείκτες και στατιστικές για τη συμμετοχή των γυναικών στον τομέα Έρευνας & Ανάπτυξης, παρέχοντας τα σχετικά στοιχεία σε Ευρωπαϊκή Επιτροπή, Eurostat και ΟΟΣΑ. Οι γυναίκες ερευνήτριες βρίσκονται στο προσκήνιο, καθώς σημαντικά βραβεία και διακρίσεις, έρχονται να επιβραβεύσουν την αριστεία και την αφοσίωση που δείχνουν στην έρευνα, συνδυάζοντας, με επιτυχία, οικογένεια και καριέρα. Χαρακτηριστικά παραδείγματα, που παρουσιάζουμε στο αφιέρωμα του τεύχους, είναι οι 3 Ελληνίδες ερευνήτριες Κ. Δασύρα, Ε. Ευθυμιάδου, Μ. Μπραουδάκη, που βραβεύθηκαν με τα Βραβεία L' OREAL – UNESCO, η ερευνήτρια Ζ. Κούρνια που έχει βραβευθεί με το ευρωπαϊκό βραβείο "PRACE Ada Lovelace", καθώς και οι 4 γυναίκες επιχειρηματίες που βραβεύθηκαν με τα ευρωπαϊκά Βραβεία Γυναικείας Καινοτομίας. Από την υπόλοιπη ύλη του περιοδικού, ξεχωρίζουμε τα αποκαλυπτικά συμπεράσματα της μελέτης STI Outlook 2016 του ΟΟΣΑ, για τις διεθνείς τάσεις στην επιστήμη, την τεχνολογία και την καινοτομία, καθώς και τα συμπεράσματα της νέας μελέτης του ΕΚΤ για την επιστημονική συγγραφική δραστηριότητα των ελληνικών φορέων σε διεθνή περιοδικά τη δεκαπενταετία 2000-2014, που δίνουν το αισιόδοξο μήνυμα ότι αυξάνεται η διεθνής απήχηση των ελληνικών επιστημονικών δημοσιεύσεων. Επίσης, δύο σημαντικές πρωτοβουλίες του Εθνικού Ιδρύματος Ερευνών για την ενίσχυση της ερευνητικής και επιχειρηματικής αριστείας. Η πρώτη αφορά τη δημιουργία Ολοκληρωμένου Κέντρου Έρευνας για τον Καρκίνο, στην Αθήνα, μια φιλόδοξη πρωτοβουλία σε συνεργασία με γερμανικούς φορείς, που αποβλέπει στην ενίσχυση της μεταφραστικής έρευνας και τη βελτίωση της υγείας των πολιτών με καινοτόμες μεθόδους. Η δεύτερη αφορά τα Βραβεία Αριστείας στην Καινοτομία & Επιχειρηματικότητα του ΕΙΕ, τα οποία απονεμήθηκαν, για δεύτερη χρονιά, σε τρεις καινοτόμες επιχειρηματικές προτάσεις νέων ερευνητών. Ξεχωριστό όμως ενδιαφέρον παρουσιάζουν νέες ψηφιακές βιβλιοθήκες και πλατφόρμες με πολύτιμο ανοικτό περιεχόμενο επιστήμης και πολιτισμού, που εντοπίσαμε και σας προτείνουμε να επισκεφθείτε: η Εuropeana Music, μια νέα διαδικτυακή πηγή γεμάτη μουσική με ψηφιοποιημένο ηχητικό υλικό, οι εκδόσεις του ΕΚΤ ePublishing για την εκπαίδευση με επιστημονικά περιοδικά και πρακτικά συνεδρίων, η Ψηφιακή Βιβλιοθήκη του ΕΚΤ με νέες χρήσιμες επιστημονικές πηγές. Επίσης, η εφαρμογή "ToposText" για γεωγραφικά "ταξίδια" στη γνώση της Αρχαίας Ελλάδας και ο νέος ιστότοπος του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Διαστήματος (ESA) που παρέχει Ανοικτή Πρόσβαση, για πρώτη φορά, σε φωτογραφίες, βίντεο και δεδομένα. Καλή ανάγνωση! Μαργαρίτης Προέδρου |