 |
|
Σταύρος ΔήμαςΕπίτροπος της ΕΕ για το Περιβάλλον Interview |
|
|
Τις νέες πρωτοβουλίες της ΕΕ για την ενεργειακή πολιτική και την καταπολέμηση των κλιματικών αλλαγών παρουσιάζει ο Επίτροπος της ΕΕ για το Περιβάλλον, Σταύρος Δήμας. Ο κ. Σ. Δήμας αναφέρεται στην παγκόσμια πρωτοπορία της ΕΕ απέναντι στη μεγάλη πρόκληση της καταπολέμησης του φαινομένου του θερμοκηπίου, καθώς και στη δέσμευση για μείωση των εκπομπών των αερίων του θερμοκηπίου κατά 20% τουλάχιστον, έως το 2020. Όσον αφορά τις Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας, υπογραμμίζει πως αποτελούν τη μόνη ρεαλιστική, αποτελεσματική και βιώσιμη λύση για την αντιμετώπιση των κλιματικών αλλαγών και την εξασφάλιση της ενεργειακής επάρκειας. Ιδιαίτερα θετική χαρακτηρίζει την ευαισθητοποίηση των πολιτών απέναντι στο φαινόμενο της υπερθέρμανσης του πλανήτη, αλλά και την πρακτική των επιχειρήσεων να αξιοποιούν νέες οικολογικές τεχνολογίες με στόχο την προστασία του περιβάλλοντος. |
|
|
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ανακοίνωσε πρόσφατα μια διεξοδική δέσμη μέτρων για τη χάραξη της νέας ευρωπαϊκής ενεργειακής πολιτικής προκειμένου να αντιμετωπιστούν οι κλιματικές αλλαγές και να ενισχυθεί η ενεργειακή ασφάλεια και η ανταγωνιστικότητα της ΕΕ. Ποιοι είναι οι βασικοί άξονες και στόχοι; Ποια είναι τα εμπόδια που παρουσιάζονται στην εφαρμογή τους; Η Σύνοδος Κορυφής του περασμένου Μαρτίου υιοθέτησε δέσμη προτάσεων που θέτουν την καταπολέμηση των κλιματικών αλλαγών στο επίκεντρο της ευρωπαϊκής πολιτικής. Οι αρχηγοί των κρατών μελών έδωσαν στην Επιτροπή την εντολή να διαπραγματευτεί με τις υπόλοιπες ανεπτυγμένες χώρες μείωση των αερίων του θερμοκηπίου κατά 30% έως το 2020. Αν δεν υπάρξει παγκόσμια συμφωνία, θα αναλάβει μονομερώς η Ευρωπαϊκή Ένωση τη δέσμευση να μειώσει τις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου κατά 20% τουλάχιστον, έως το 2020. Πρόκειται για απόφαση που στέλνει ένα πολύ ισχυρό πολιτικό μήνυμα στις τρίτες χώρες και κυρίως σε εκείνες που δεν εφαρμόζουν το Πρωτόκολλο του Κιότο, όπως οι ΗΠΑ, η Κίνα, η Ινδία και η Αυστραλία. Εμπόδια δεν βλέπω εκ των προτέρων στην εφαρμογή των μέτρων. Τόσο οι κυβερνήσεις των κρατών μελών, όσο και οι παραγωγικές τάξεις είναι ενθουσιώδεις σχετικά με την υλοποίηση ενός τόσο φιλόδοξου στόχου. Ποιος είναι ο ρόλος της πολιτικής της ΕΕ στο πλαίσιο των διεθνών πρωτοβουλιών για περιορισμό των επιπτώσεων στο κλίμα λόγω του ανθρωπογενούς φαινομένου του θερμοκηπίου; Η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει την παγκόσμια πρωτοπορία απέναντι στη μεγάλη πρόκληση της καταπολέμησης του φαινομένου του θερμοκηπίου και έχει προσδιορίσει τι ακριβώς πρέπει να γίνει για την αντιμετώπισή του. Αν και οι κλιματικές αλλαγές δεν είναι ευρωπαϊκή υπόθεση, κάποιος πάντως πρέπει να κάνει την αρχή. Απομένει τώρα στη διεθνή κοινότητα να επιστρατεύσει τη συλλογική πολιτική βούληση και να συγκεντρώσει την απαιτούμενη συναίνεση, ώστε όλοι μαζί να προχωρήσουμε στις μεγάλες τομές στον τρόπο που διαχειριζόμαστε το θέμα των κλιματικών αλλαγών. Ωστόσο, το θετικό στοιχείο της υπόθεσης είναι ότι αυτή τη στιγμή δημιουργείται μια ευνοϊκή δυναμική, σε ευρωπαϊκό και παγκόσμιο επίπεδο, σε ατομικό και συλλογικό. Οι πολίτες ευαισθητοποιούνται και απαιτούν από τις κυβερνήσεις τους να αναλάβουν δράση για την αντιμετώπιση του φαινομένου της υπερθέρμανσης του πλανήτη, ενώ η βιομηχανία επιδιώκει να προηγηθεί των εξελίξεων. Η συνεισφορά της στην καταπολέμηση των κλιματικών αλλαγών την καθιστά όχι μόνο πιο ελκυστική στο κοινό, αλλά και πιο ανταγωνιστική στην αγορά. Πώς βλέπετε τη χρήση των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας (ΑΠΕ) στο μέλλον; Ποια μέτρα λαμβάνονται σε ευρωπαϊκό επίπεδο για τη χρήση των ΑΠΕ και ποιοι είναι οι στόχοι για τα επόμενα χρόνια; Πώς θα σχολιάζατε την κατάσταση στην Ελλάδα, μια χώρα με μεγάλο δυναμικό ΑΠΕ; Η ουσιαστική και μαζική προώθηση των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας σε συνδυασμό με την εξοικονόμηση ενέργειας είναι η μόνη ρεαλιστική, αποτελεσματική και βιώσιμη λύση για την αντιμετώπιση των κλιματικών αλλαγών και την εξασφάλιση της ενεργειακής επάρκειας. Οι αρχηγοί κρατών της Ευρωπαϊκής Ένωσης, στη Σύνοδο Κορυφής του περασμένου Μαρτίου, υιοθέτησαν συγκεκριμένα δεσμευτικά μέτρα προώθησης των ΑΠΕ. Στόχος είναι έως το 2020 οι ανανεώσιμες μορφές ενέργειας - από τις οποίες το 10% θα προέρχονται από βιοκαύσιμα - να αποτελούν το 20% της συνολικής κατανάλωσης ενέργειας στην ΕΕ. Η Ελλάδα οφείλει επειγόντως να χαράξει τη δική της συνολική στρατηγική για την ενεργειακή απόδοση περνώντας σταδιακά αλλά σταθερά από τη χρήση ορυκτών πηγών σε ανανεώσιμες πηγές ενέργειας. Πρέπει να μειώσει τη χρήση του πετρελαίου, και κυρίως του λιγνίτη, στην ηλεκτροπαραγωγή. Να βελτιώσει την ενεργειακή απόδοση των κτιρίων. Να επενδύσει περισσότερο στις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας. Η Ελλάδα, ενώ έχει μεγάλες δυνατότητες εκμετάλλευσης ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, εστιάζεται μέχρι σήμερα ως επί το πλείστον στην ανάπτυξη της αιολικής ενέργειας. Άλλες πηγές, όπως η γεωθερμία, η βιομάζα, τα φωτο-βολταϊκά και τα βιοκαύσιμα δεν έχουν παρά πολύ μικρό μερίδιο. Πώς εκτιμάτε το ρόλο των τεχνολογιών υδρογόνου; Μπορεί η χρήση του υδρογόνου να οδηγήσει στη σταδιακή απεξάρτηση από το πετρέλαιο; Υπάρχει μεγάλη συζήτηση για το υδρογόνο, αλλά το θέμα δεν είναι απλό. Για την παραγωγή του απαιτείται μεγάλη ποσότητα ενέργειας. Επίσης, η αποθήκευση και μεταφορά του γίνεται με ιδιαίτερη δυσκολία και υψηλό κόστος. Προτού λοιπόν το υδρογόνο χρησιμοποιηθεί ως ενεργειακή πηγή σε μεγάλη κλίμακα, τα πλεονεκτήματα που παρέχει πρέπει να συνεκτιμηθούν με τα μειονεκτήματα που παρουσιάζει. Πώς βλέπετε το ρόλο της πυρηνικής ενέργειας στο μέλλον; Ποια η σημασία για την Ευρώπη της κατασκευής και λειτουργίας στη Γαλλία του Διεθνούς Πειραματικού Θερμοπυρηνικού Αντιδραστήρα ITER; Η επιλογή των πηγών ενέργειας, σύμφωνα με την κοινοτική νομοθεσία, είναι αποκλειστική αρμοδιότητα των κρατών μελών της ΕΕ. Ορισμένα κράτη μέλη χρησιμοποιούν πυρηνική ενέργεια, ενώ άλλα αντιτίθενται στην ιδέα αυτή. Παρότι η πυρηνική ενέργεια δεν εκπέμπει διοξείδιο του άνθρακα ή άλλα αέρια του θερμοκηπίου, παρουσιάζει άλλα προβλήματα, περιβαλλοντικά (π.χ., πυρηνικά απόβλητα και παροπλισμός πυρηνικών εγκαταστάσεων), πολιτικά, ηθικά και φυσικά ασφαλείας. Η κατασκευή και λειτουργία του Διεθνούς Πειραματικού Θερμοπυρηνικού Αντιδραστήρα ITER είναι προγραμματισμένη να ολοκληρωθεί γύρω στο 2050, οπότε δεν αναμένουμε την οποιαδήποτε πιθανή θετική επίπτωση του αντιδραστήρα στις κλιματικές αλλαγές μέχρι τότε. Η οικονομική συνεισφορά της ΕΕ μέσω του 7ου Προγράμματος Πλαισίου, δηλαδή γύρω στα 2 δισ. ευρώ την περίοδο 2007-2011, είναι σημαντική. Το ερώτημα που τίθεται από ορισμένους είναι το κατά πόσον αυτός ο προϋπολογισμός θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί για τη χρηματοδότηση πιο βραχυπρόθεσμων λύσεων στον τομέα των κλιματικών αλλαγών (π.χ., οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας δέχονται χρηματοδότηση λιγότερη των 200 εκ. ευρώ ετησίως από τον κοινοτικό προϋπολογισμό). Η ανάπτυξη καθαρών τεχνολογιών – ή "οικολογική καινοτομία" - είναι ζωτικής σημασίας προκειμένου να μειωθούν οι πιέσεις στο περιβάλλον του πλανήτη και να διατηρηθούν οι φυσικοί πόροι που λιγοστεύουν συνεχώς. Ποιος είναι ο ρόλος των νέων τεχνολογιών στην αντιμετώπιση των περιβαλλοντικών προβλημάτων; Ποια είναι η θέση της Ευρώπης στον τομέα της έρευνας σε θέματα περιβάλλοντος και ειδικότερα στην ανάπτυξη και αξιοποίηση οικολογικών τεχνολογιών; Είναι αναμφίβολο ότι η οικολογική καινοτομία συνεισφέρει στην αντιμετώπιση των περιβαλλοντικών πιέσεων που επιβαρύνουν το περιβάλλον μας και για το λόγο αυτό η Επιτροπή την προωθεί σε επίπεδο τόσο πολιτικής στήριξης και κατεύθυνσης όσο και χρηματοδότησης. Οι επιχειρήσεις επίσης ανταποκρίνονται στην νέα πρόκληση που αποτελεί για αυτές η προστασία του περιβάλλοντος. Σε αυτό συμβάλλει και η αλλαγή στο καταναλωτικό ήθος των πολιτών. Καθώς οι καταναλωτικές συνήθειες των πολιτών αλλάζουν, οι επιχειρήσεις εντάσσουν συστηματικά το σεβασμό προς το περιβάλλον στην καθημερινή τους πρακτική και στο μακροπρόθεσμο σχεδιασμό τους. Η βιομηχανία λαμβάνει τα μηνύματα των καταναλωτών. Οι επιχειρήσεις που σήμερα ανταποκρίνονται στη νέα πρόκληση με δημιουργικότητα και καινοτομία θα είναι οι νικητές στις αγορές του αύριο. Ποια είναι η γνώμη σας για τη σημασία της ευαισθητοποίησης των πολιτών σε θέματα περιβάλλοντος και ειδικότερα όσον αφορά την αλλαγή του κλίματος; Ποιες οι δράσεις της Επιτροπής προς αυτή την κατεύθυνση; Μέρα με τη μέρα η ευαισθητοποίηση των πολιτών γίνεται όλο και πιο ορατή. Και γιαυτό δεν πρέπει να υποτιμούμε την προσωπική συνεισφορά του κάθε πολίτη στην καταπολέμηση της υπερθέρμανσης του πλανήτη. Ακόμα και μικρές αλλαγές στις καθημερινές μας συνήθειες μπορούν να κάνουν μεγάλη διαφορά και να συμβάλουν στη μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου χωρίς να επηρεαστεί η ποιότητα της ζωής μας. Στην ουσία, μπορούν να συμβάλουν και στην εξοικονόμηση χρημάτων. Αυτός είναι και ο στόχος της ενημερωτικής εκστρατείας της Ευρωπαϊκής Επιτροπής με τίτλο "Άλλαξε συνήθειες: η αλλαγή του κλίματος εξαρτάται από εσένα". Στην ειδική ιστοσελίδα της Επιτροπής (http://ec.europa.eu/environment/climat/campaign/index_el.htm), ο πολίτης μπορεί να βρει πολλές χρήσιμες συμβουλές. |
|